اجرای سیم کشی و نکات نظارتی سیم کشی

اجرای سیم کشی

در اجرای سیم کشی نوع کاربری و ماهیت دیوارها و نحوه دسترسی به سیم ها و تنش های مکانیکی در حین نصب یا بهره برداری بسیار مهم است و در ادامه به نکات اجرایی ساختمان‌های مسکونی گروه الف و ب پرداخته میشود. در ساختمان‌های مسکونی به دلیل رفت و آمد افراد غیر متخصص سیم‌ها در دسترس نیستند و از لوله ها و یا داکت‌ها عبور داده می شوند، البته باید توجه کرد که زمان اجرای سیم کشی در مرحله نازک کاری است و نباید دقیقا بعد از لوله کشی اجرا شود زیرا امکان دارد در زمان پوشش لوله های توکار آسیب دیده و پیمانکار برق متوجه نشده باشد بنابراین تعویض سیم در آینده امکان پذیر نخواهد بود.
 

پرکاربردترین سیم کشی و کابل کشی در ساختمان مسکونی

♦ اجرای سیم کشی روشنایی و پریز ♦

در هنگام اجرا باید به موارد زیر توجه شود:

۱. اولین مرحله در سیم کشی انتخاب نوع سطح مقطع و رنگبندی کابل و سیم است بر اساس نقشه تأیید شده نظام مهـندسی و با توجه به جداول مربوطه سیم و کابل انتخاب میشود.

۲. برای سیم کشی روشنایی و پریز سیم نول و هادی حفاظتی خط باید به طور مجزا اجرا شود و استفاده از یک نول و هادی حفاظتی مشترک برای مدارهای مختلف مجاز نخواهد بود بنابراین برای سیم کشی تک فاز باید سه رشته سیم فاز)، نول و هادی حفاظتی استفاده شود.

۱. تمامی سیم هایی که در داخل لوله‌های برق قرار میگیرد باید روکشدار یک تکه و بدون زدگی باشد و رنگ بندی آنها نیز رعایت شود.

۲. تمامی مدارهای نهایی روشنایی و پریز برای اتصال به بدنه های هادی چراغها یا کنتاکت حفاظتی پریزها بر حسب مورد) باید شامل هادی حفاظتی باشد.

3.حداقل سطح مقطع برای پریز ۲/۵ میلیمتر مربع و برای روشنایی ۱/۵ میلی متر مربع میباشد.
 

 با لینک (خرید تجهیزات سیم کشی) باکیفیت ترین ابزارهای سیم کشی را بخرید.

برخی موارد تخلف در سیم کشی روشنایی و پریز و نحوه شناسایی آن

1. خط پریز و روشنایی به صورت مشترک

در این حالت اکثراً از سه سیم با سطح مقطع ۲/۵ برای تغذیه پریز و روشنایی به صورت مشترک استفاده میشود. این تخلف بیشتر در خطوط آشپزخانه سرویس بهداشتی حمام و یا پریزهای هم سطح روشنایی اتفاق میافتد.

نحوه شناسایی

ابتدا لامپ ها را روشن کنید و در پریزها یک وسیله مانند ،لامپ سشوار و غیره قرار دهید در صورت قطع کلید مینیاتوری مربوط به روشنایی یا پریز تمام آن خط بیبرق میشود به عبارت دیگر همزمان مصرف کننده پریز و چراغ ها خاموش میشود.

۲. هادی حفاظتی و نول مشترک

در این حالت اکثراً دو سیم با سطح مقطع ۲/۵ برای سیم نول و هادی حفاظتی و دو عدد فاز کشیده میشود و یکی از فازها برای خط روشنایی و فاز دیگر برای خط پریز در نظر گرفته میشود. نحوه شناسایی
در صورتی که در لوله های تابلوی واحد تابلوی مینیاتوری ۴ یا ۵ رشته سیم وجود داشته باشد به احتمال زیاد در حالت اول از نول و هادی حفاظتی مشترک و در حالت دوم از نول مشترک استفاده شده است.
توجه شود برای مشخص نشدن این عیب امکان دارد از سیم نول انشعابی جهت سیم نول دیگر گرفته شود تا در تابلو مشخص .نباشد در این حالت حتما باید سیم را کشید تا در صورت اتصالی باز شود.

۳. نول کمکی

در کناف از نول کمکی پریز استفاده میکنند در این حالت نول پریز را به روشنایی وصل میکنند.

نحوه شناسایی

در صورتی که سطح مقطع سیم در مکان نصب چراغ به عنوان مثال برابر ۲/۵ میلی متر مربع باشد و سطح مقطع فاز آن ۱/۵ میلی متر مربع باشد احتمالاً از نول پریز استفاده شده است.

 با لینک (خرید فنرزن برقی) بهترین فنرزن برقی بازار را به راحتی تهییه کنید.

► سیم کشی سرمایش ساختمان 

سیستم های سرمایش و گرمایش رایج در ساختمان که نیاز به برق رسانی دارند عبارتند از:

1. فنها و پنکه ها
2. کولر آبی
3. ایرواشرها
4. کولر گازی و اسپلیت
5. مولتی اسپلیت یا اسپلیت های VRF
6. داکت اسپلیت یا اسپلیت کانالی
7. فن کویل زمینی سقفی دیواری فن کویل کاستی فن کویل کاستی داکت
8. چیلر جذبی و تراکمی
9. زنت

محاسن، معایب، عملکرد و نحوه محاسبات سیستم های سرمایشی در بحث این کتاب نمیگنجد و در تخصص مهندس تأسيسات مکانیک است. در پیوست ۲ محاسبات به اختصار اشاره شده است. در این قسمت نحوه سیم کشی دو نوع از پرکاربردترین سیستم سرمایشی که در ساختمان های مسکونی گروه الف و ب استفاده میشود ارائه می.شود

► کولر آبی 

متداولترین نوع اجرا در سیستم های تبخیری کولرهای آبی هستند معمولاً کولرهای آبی مسکونی و هستند. معمولاً کولرهای آبی مسکونی و صنعتی از تبخیر مستقیم استفاده میکنند در این ،روش از تابلوی مینیاتوری واحد تا کلید ورودی کولر آبی سه رشته سیم با سطح مقطع ۲/۵میلیمتر مربع کشیده میشود و از کلید کولر تا کولر هر واحد یک کابل ۲/۵×۵ استفاده شود کابل ۵ رشته شامل دور تند، دور، کند، پمپ نول و حفاظتی میباشد در بسیاری از مواقع به اشتباه برای کولر کابل ۴۲/۵ کشیده می‌شود. در این حالت هادی حفاظتی کشیده نشده است که خلاف مقررات ملی ساختمان است جهت رفع این مشکل اصولی ترین روش تغییر کابل است که در برخی موارد امکان پذیر نیست در این حالت دو روش زیر پیشنهاد میشود:

۱ بدنه کولرها به هم وصل و هادی حفاظتی آخرین بدنه به شینه زمین تابلو آسانسور وصل می‌شود. عیب این روش این است که اگر کولر یکی از واحدها به هر دلیلی از مدار خارج شود تعمیر یا جابه جایی سیستم اتصال زمین مابقی کولرها قطع می‌شود.

2 یک تابلو در پشت بام قرارداده و شینه اتصال زمین در آن نصب و تمام اتصالات بدنه به آن متصل می‌شود سپس از شینه مذکور یک سیم به شینه اتصال زمین تابلو آسانسور کشیده میشود.

► کولر گازی و اسپیلت 

کولرهای گازی یک تکه، باشد معمولاً سه رشته سیم با حداقل سطح مقطع ۲/۵ میلی متر مربع استفاده می‌شود. اما در کولرهای دوتکه بین یونیت داخلی و کندانسور یکسری سیم های ارتباطی وجود دارد که سطح مقطع پایینی دارند و معمولاً توسط شرکت سازنده تعیین می.شود از تابلو جهت تغذیه یونیت داخلی سه رشته در صورت سه فاز بودن ۵ رشته کشیده می.شود سطح مقطع سیم مصرفی به نوع کولر و شرکت سازنده آن برمیگردد و باید متناسب و با سطح مقطعی بالاتر از توان مصرفی کولر انتخاب می.شود

► کابل کشی آسانسور 

برای تغذیه آسانسور باید کابلی از تابلو مشاعات تا تابلوی آسانسور با حداقل سطح مقطع ۶×۵ کشیده شود کابل تغذیه آسانسور و کابل روشنایی چاله آسانسور را میتوان از چاه آسانسور عبور داد ولی بهتر است که کابل تغذیه آسانسور از رایزرها عبور کند توجه شود که استفاده از مسیر (شافت) آسانسور به عنوان کانال بالارو برای هر نوع مداری جز مدارهای مجاز مربوط به خود آسانسور ممنوع است، مگر اینکه کانال عبور این گونه مدارها با دیواری که حداقل ضخامت آن برابر با عرض یک آجر (۱۰) سانتیمتر یا معادل آن از بتن باشد، از مسیر (شافت) آسانسور مجزا شده باشد در هر حال استفاده از این دیوار به عنوان دیوار حامل کابل‌ها ممنوع است.

► کابل کشی آنتن مرکزی 

برای آنتن باید از کابل کواکسیال ۷۵ اهم استفاده شود. برای اتصال آسانتر و بهتر کابل کواکسیال به تجهیزات آنتن مرکزی از کانکتور F استفاده میشود که بسته به کاربرد سایز آن انتخاب میگردد در داخل ساختمانها معمولاً برای تمامی مسیرها از کابل RG59 استفاده میشود که از نوعی مونتاژ به استاندارد F11 برای اتصال آسان آن به تجهیزات آنتن مرکزی استفاده می.شود از کانکتورهای فیش BNC برای اتصال کابل های کواکسیال ۷۵ اهم استفاده می شود.

در کابل کشی آنتن باید به موارد زیر توجه شود:

1. هرگونه تغییر شکل در اثر فشار کشش یا فشردن باعث گسستگی در طول کابل در طول کابل میشود و از این رو کیفیت دریافت تصویر خراب میشود.

2. از خم‌های تیز در کابل باید حتی الامکان اجتناب شود.

3. کابل آنتن باید در لوله اجرا شود کابل باید همراه با یک پوشش بیرونی ،پلاستیکی برای نصب در مکان های مرطوب و همچنین قراردادن رو یا زیر گچ استفاده شود.

4. باید از اتصال میان کابل های داخلی و خارجی اطمینان حاصل شود.

5. از نصب در دمای پایین مخصوصا زیر ۱۰ دوری شود

6. پوشش مستقیم پریزهای آنتن درون جعبه های دیواری به قطر ۵۸ میلیمتر مونتاژ میشود باید در نصب دقت شود کابلی خروجی از تقویت کننده همیشه به ترمینال ،پریز متصل گردد.

► سیم کشی آیفون 

1. جهت ارتباط پنل درب ورودی با گوشی آیفون واحدها از سیم های زوجی ۰/۶ فویلدار استفاده میشود و برای جلوگیری از تأثیر نویز روی، تصویر در فواصل بالای ۵۰ متر بهتر است از سیم کواکسیال و در مسافت های بیش از ۱۰۰ متر از تقسیم کننده های تصویر، جهت تقویت سیگنال تصویر استفاده نمود.

2. حداقل یک سیم دو زوج به صورت مستقیم از ترانس به سمت پنل جلوی درب برای تغذیه آیفون کشیده میشود

3. همه آیفونها به دلیل وجود قفل ،دربازکن نیاز به ولتاژ AC دارند. بنابراین به صورت مستقیم از قفل بازکن دو سیم افشـان بـا حداقل سطح مقطع یک میلی متر مربع و برای انشعاب فرعی از ۰/۵ میلیمترمربع، به پنل جلوی درب وصل میشود ولی توصیه می شود از سیم با سطح مقطع ۰/۸ میلیمتر استفاده شود.

4. ارتباط بین پنل جلوی درب با گوشی داخلی یا مانیتور به دو روش انجام می‌شود.

• روش اول (روش صحیح سیم کشی آیفون تصویری)

برای اتصال آیفون به پنل جلو ،در بهترین راه این است که از هر واحد یک کابل مجزا JY (ST) YL ۴*۲*۰/۶ مستقیماً به داخل جعبه تقسیم کشیده شود. در این روش سیم کشی هیچ واحدی روی دیگر واحدها تأثیری نخواهد گذاشت ولی عیب ،آن هزینه بیشتر نسبت به روش غیر صحیح است.

• روش دوم (روش قدیمی)

یک کابل زوجی به صورت لوپ به هر طبقه برده به طوری که کابل تا جلو درب کشیده میشود و در هر واحد سیم چیده و چـ میشود که خود میتواند نقطه ای برای تولید نویز باشد اگر در یک طبقه بیشتر از یک واحد ،باشد یک کابل زوجی مشترک برای هر طبقه کشیده و در جعبه کشش سربندی و کابل زوجی به واحد مربوطه انتقال داده میشود یا هر واحد با طبقات بالایی خود سری شد و در نهایت از هر واحد کابل زوجی به داخل جعبه تقسیم در پارکینگ انتقال مییابد.

این روش را بیشتر ان کاران قدیمی یا افرادی که به آیفون تصویری اشراف ندارند انجام میدهند و دارای معایب بسیاری است که از جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. هر طبقه دسترسی به آیفون بقیه واحدهای بالاتر از خود دارد و چنانچه بعدها با بازسازی تغییری در مکان و مسیر آیفون ایجاد ،شود آیفون طبقات بالا هم دچار مشکل میگردد.

2. چون در ابتدای اجرای سیم کشی معمولاً نوع سیستم و کارایی مورد نظر برای آیفون مشخص نمیباشد به احتمال زیاد به دلیل کمبود سیم امکان نصب سیستم هایی نظیر آیفون تصویری با مشکل روبه رو خواهد شد.

► تنها مزیت این روش استفاده کمتر از کابل است که با توجه به معایب عنوان شده به هیچ عنوان نه برای پیمانکار برق و نه کارفرما نه نصاب آیفون مقرون به صرفه نیست.

3. برای گوشی آیفون تصویری در هر واحد تغذیه برق نیاز است که برای آن میتوان از همان فیدر زنگ اخبار استفاده کرد.

 تغذیه مورد نیاز برای آیفون تصویری:

1. تغذیه پنل درب ورودی با برق ۲۳۰ ولت و از طریق تابلو مشاعات انجام میشود. . هر مدل از آیفون نقشه نصب خود را دارد و سربندی مطابق با آن انجام میشود.

2. برای سیم کشی از جعبه تقسیم پارکینگ تا پنل جلوی درب میتوان از رابطه xn+۴+۴ استفاده کرد که n تعداد واحدها و اعداد هم تعداد رشته سیم هاست مثلا برای یک ساختمان ۸ واحدی باید از جعبه تقسیم تا پنل حداقل ۸×۴۴ = ۳۶ رشته سیم به پنل برده شود که خود معادل یک کابل ۲۰ زوج است برای سیم کشی پنل درب ورودی نیازی نیست سیم های هر واحد مجزا به پنل برده شود و میتوان با یک کابل چند زوجی سیم کشی را انجام داد فقط لازم است همواره تعدادی سیم به عنوان رزرو به پنل انتقال داده شود تعداد سیم در این حالت کمتر است.

► برای خرید باکیفیت ترین سیم لخت کن و سیم چین میتونید از لینک های (خرید سیم لخت کن) و (خرید سیم چین) اقدام کنید.

► سیم کشی تلفن 

به ازای هر خط تلفن در یک واحد مسکونی یک زوج کابل وارد واحد مسکونی میشود. بنابراین تعداد زوج بستگی مستقیم بـه تعداد خطوط تلفن در واحد دارد. توصیه میشود حداقل یک زوج به صورت رزرو برای واحد در نظر گرفته شود. در صورتی که در واحـــد جعبه تقسیم تلفن وجود داشته باشد کابل از رایزر وارد آن میشود و از جعبه تقسیم به هر پریز تلفن، کابل زوجی انتقال داده میشود. اگر در واحد جعبه تقسیم تعبیه نشده باشد از رایزر به نزدیکترین پریز تلفن کابل زوجی انتقال داده میشود و سپس در سراسر به پریزهای تلفن کابل کشی انجام می.شود

► سیم کشی و کابل کشی رایزرها 

ابتدا یک هادی برای تغذیه هر واحد مسکونی از تابلوی اصلی برق وارد رایزر می.شود سپس هادی از رایزر به سمت واحد مربوطه کشیده میشود. سیم کشی رایزرها در ساختمان های مسکونی گروه الف و ب درون لوله یا سینی کابل صورت می پذیرد. ولی در هر دو صورت باید موارد زیر رعایت شود.

1. مدارهای مختلف الکتریکی حامل ولتاژهای متفاوت باید از لوله های جداگانه عبور کند بنابراین هادی های قسمت جریان ضعیف آنتن، تلفن، آیفون باید از قسمت تغذیه برق ساختمان مجزا باشد.

2. در صورتی که ولتاژ کابل های موازی متفاوت باشد؛ حداقل فاصله بین دو کابل مجاور باید ۳۰ سانتیمتر باشد. بدیهی است کابل های هم ولتاژ باید در یک گروه نصب گردیده و حداقل فاصله فوق الذکر برای گروه های متفاوت رعایت شود.
 

3. حداقل فاصله بین کابل های هم ولتاژ باید به اندازه قطر کابل ضخیمتر مجاور در نظر گرفته شود فاصله میان دو مدار که دارای کابل های تک رشته ای میباشند باید نزدیک به دو برابر فاصله های محور - محور کابل های تکی در یک مدار باشد.

۴. ترتیب فازها در یک مدار بسیار مهم است بسته به شمار مدارهای سه فاز تناسب فازهای پشت سر هم به روال آینه ای زیر پیشنهاد میگردد.

TSR   -   RST  -   TSR   -  RST

5. هادی ها باید یک تکه بوده و از انشعاب دو راهی یا هر اتصال وسط خط خودداری شود. لذا توصیه میشود که هادی های ورودی واحدها قبل از اتصال شینه یک دور و نیم دور خودش تابیده شود که حالت رزرو داشته باشد.

۶ در موقع نصب یا کشیدن کابل بهتر است تنش و کشش بر روی هادی ها وارد شود و نه بر پوشش خارجی آن.

۷ برای خواباندن کابلها باید از میزان درجه حرارتی که کابل باید تحت آن کشیده شود اطمینان حاصل نمود و میزان درجه حرارت بر حسب جدول مربوطه هر کابل رعایت شود به عنوان مثال کابل نوع پلاستیکی (P.V.C) نباید در زمستان که درجه حرارت کمتر از صفر درجه سانتیگراد است کشیده شود بنابراین میتوان از قبل قرقره کابل را برای مدت حداقل ۷۲ ساعت در اتاق یا انباری که دمای آن از ۲۰ درجه سلسیوس کمتر نباشد قرار داد و با استفاده از وسایل مخصوص گرم کردن کابل آن را گرم نمود و فوراً کابل کشی را انجام داد. بدیهی است که پس از نصب کابل درجه حرارت محیط میتواند به ۳۰ درجه سانتیگراد هم برسد بدون آن که به کابل صدمه ای بزند.

1. کابل های درون جعبه کشش با سیم مهار یا مشابه آن محکم میشوند تا بتواند نیروی کشش را تحمل کند.

2. هنگام نصب کابلها بر روی سینی کابل کابلها باید در نزدیکی محل تغییر جهت سه راهی یا چهارراهی یا انت های هر مسیر افقی یا قائم در فواصل مناسب به سینی ها محکم شود.

3. در مواردی که کابل از داخل تجهیزات یا تاسیسات فلزی عبور مینماید، محفظه های عبور کابل باید دارای انحناهای لازم بـا بوشن های مناسب باشد تا از ایجاد خراشیدگی در کابل جلوگیری به عمل آید.

4. همۀ خم های کابل باید به نحوی انجام شود که هیچ نوع آسیبی به کابل وارد نشود به استثنای مواردی که در مقررات مربوط به کابل به نحوی دیگر ذکر شده باشد. هنگام نصب کابل برای تاسیسات نصب ثابت شعاع خمش کابل ها نباید از مقادیر جدول زیر کمتر باشد.

• D: قطر خارجی کابل
• d: قطر هادی بزرگترین رشته کابل
• r: حداقل شعاع داخلی هر خم