نشت یاب گاز

نشت یاب گاز یا گازسنج ابزاریست که به وسیله آن می توان حضور و یا نشتی گازهای قابل اشتعال و مضر را در محیط یا یک محدوده معین شناسایی نمود. از موارد استفاده از نشت یاب گازهای قابل اشتعال و سمی می توان به مراکز آتش نشانی، پالایشگاها و شرکت های گاز و غیره اشاره نمود. با توجه به اهمیت بالای نشت یابی گازها در بخش های مختلف صنعتی، هر ساله مدل های متفاوتی از دستگاه های نشت یاب به بازار ارائه می گردد. این دستگاه ها با توجه به نوع سنسور بکار گرفته شده قابلیت های شناسایی انواع مختلف گاز را دارند. به عنوان مثال جهت شناسایی و تشخیص وجود گاز طبیعی که گازی قابل اشتعال می باشد از سنسور CEM GD-3300 و از مدل CEM GD-3303 جهت تشخیص نشتی مورد استفاده در یخچال استفاده می گردد.

نحوه عملکرد دستگاه های نشت یاب

دستگاه های نشت یاب با بکارگیری سنسورهای دقیق و حساس، کاربر را از وجود انواع مختلف گاز در محیط مطلع می نمایند. ساختار این سنسورها به گونه ایست که پس از روشن شدن دستگاه، لازم است تا مدت زمانی جهت آماده به کار شدن سنسور سپری گردد. پس از آماده به کار شدن دستگاه، کاربر می تواند با نزدیک نمودن دستگاه به محل های مورد نظر، از وجود گاز اطمینان حاصل نمود. برخی از این دستگاه ها فقط دارای آشکار ساز صوتی بوده و در صورت وجود نشتی، کاربر را با فعالسازی آلارم صوتی آگاه می نمایند. اما در برخی از مدل ها دستگاه های نشت یاب علاوه بر آلارم صوتی دارای نمایشگر مخصوصی بوده که کاربر را از مقدار گاز منتشر شده آگاه می کند.

انواع نشت یاب گاز

سنسورها مورد استفاده در این دستگاه ها دارای انواع مختلفی بوده که هرکدام قابلیت شناسایی برخی از گازها را دارند. به عنوان مثال برخی از این سنسورها قابلیت تشخیص گازهای مضر نظیر CO ،CO2،NOx ،HC و غیره را دارا می باشند. این سنسورها در دستگاههای اندازه گیری آلاینده های خروجی از خودروها و سایر تجهیزات صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند. کاربر می تواند با قرار دادن سنسور دستگاه در مسیر گازهای خروجی، دستگاه شروع به مکش گازهای موجود در محیط کرده و پس از تفکیک آنها، مقادیر مربوط به هریک از گازهای قابل تشخیص را برروی مانیتور دستگاه نمایش می دهد. از طرفی برخی از سنسورها جهت تشخیص گازهای اشتعال زا مانند متان، بوتان، پروپان و غیره مورد استفاده قرار می گیرند. از چنین دستگاه هایی جهت اندازه گیری انتشار گازهای اشتعال زا در محیط مورد استفاده قرار می گیرند. با توجه به امکان بروز حوادث مختلف جانی و مالی در صورت وجود نشتی گازهای اشتعال زا در محیط، لازم است تا از عدم وجود نشتی در مسیرهای انتقال گاز اطمینان حاصل نمود و در صورت وجود نشتی نسبت به رفع آن اقدام نمود. این دستگاه ها توسط کارشناسان و کاربران در قسمت های مختلف صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد.

نشت یاب گاز بر اساس مکانیزم عملکرد سنسور آنها به انواع نیمه هادی، اکسیداسیون، دارای اثر مجاورتی، یونش نوری، مادون قرمزنقطه ایی، مادون قرمز تصویری، اولتراسونیک، هولوگرافیک و غیره تقسیم بندی می شوند. این نشت یاب ها بر اساس نوع نصب به دو دسته ذیل قابل تقسیم بندی هستند.

• نشت یاب گاز پرتابل (دستی)
• نشت یاب گاز ثابت

نشت یاب گاز دستی یا پرتابل

از نشت یاب گاز پرتابل برای تشخیص وجود گاز در فضایی که اشخاص در آن قرار گرفته اند استفاده می شود و بعضی از آنها قابلیت نصب بر روی لباس یا کمربند افراد را نیز دارد تا به موقع شخص را از وجود گاز مطلع کنند. آنالایزر گاز قابل حمل معمولا با باتری کار می کند و زمانی که وجود گازها به سطح خطرناکی می رسد از طریق سیگنال های صوتی و قابل رویت، مثل آلارم ها و نورهای چشمک زن، کاربر را مطلع می سازند.

نشت یاب گاز ثابت

از نشت یاب گاز ثابت می توان برای تشخیص یک یا چند نوع گاز استفاده کرد. از این نوع نشت یاب در پلنت های صنعتی، اتاق های کنترل، کارگاه ها، سوله ها و مناطق مسکونی مثل اتاق خواب استفاده می شود. صنایع تولید محصولاتی مانند رنگ، روغن و غیره باعث تولید گازهای سمی و قابل احتراق می شود که حتما نیاز است از دستگاه های نشت یاب گاز در این مکان ها استفاده گردد. به محض انتشار گاز در فضای مورد نظر یا کاهش سطح اکسیژن، دستگاه آلارم می زند و کاربر را مطلع می سازد. در بعضی از مدل ها در سطوح خطرناک، انتشار گاز با انتقال سیگنال به سیستم کنترل مرکزی قابلیت تریپ و فعال کردن موقعیت ضروری را نیز خواهد داشت.