مولتی متر کلمپی چیست

کلمپ متر چیست؟

کلمپ متر وسیله ای مهم برای مهندسان برق برای اجرای تست های کاربردی تاسیسات الکتریکی مثل تست ولتاژ و جریان و مقاومت و دیود و فرکانس و ... می باشد. البته در اندازه گیری هر کدام از کمیت های الکتریکی روش های متفاوتی کاربرد دارد  که به آنها اشاره خواهیم کرد. این دستگاه نسبت به مولتی متر دارای مزایا و معایبی می باشد که در متن مقاله به تفضیل به آن خواهیم پرداخت.

 برای خرید مولتی متر میتوانید با سایت فروشگاهی فازنول اقدام کنید و یا با کارشناسان ما تماس حاصل فرمایید.

بررسی شباهت ها و تفاوت های عملکرد کلمپ متر و مولتی متر

مولتی متر و کلمپ متر دارای امکانات مشابهی می باشند و در روش اندازه گیری ولتاژ و مقاومت و انجام تست های دیود و ظرفیت خازنی و فرکانس و .... تقریبا مشابه همدیگر عمل می کنند. تفاوت اصلی آنها در روش اندازه گیری جریان و میزان سنجش جریان می باشد. برای محاسبه جریان عبوری از سیم حامل جریان با استفاده از مولتی متر,  باید بخشی از سیم را قطع نموده و دو سر پروب را به دو سر سیم قطع شده وصل کنیم و مولتی متر را به صورت سری در مدار قرار بدهیم تا جریان را محاسبه کند. اما در سنجش جریان با استفاده از مولتی متر کلمپی نیازی به قطع مصرف کننده نمی باشد و صرفا با استفاده از باز کردن دهانه فک کلمپی سیم را داخل حلقه قرار داده و دستگاه از طریق روش القای مغناطیسی جریان را می سنجد.

نکته ی مهم دیگر محدودیت مولتی متر در میزان جریان محاسبه شده می باشد .به این صورت که در مولتی مترها نهایتا تا 20 آمپر سنجیده می شود. این مشکل در کلمپ متر برطرف شده و می توان با استفاده از آنها حتی تا 3000 آمپر را محاسبه کرد.قطعا این مزیت می تواند به ما در استفاده از این دستگاه در تاسیسات صنعتی و کارخانجات بزرگ  و پتروشیمی و صنایع فولاد و .... کمک می کند. قابل توجه است که در هنگام استفاده از مولتی متر کلمپی نیازی به برقراری تماس الکتریکی با سیم حامل جریان نداریم که این مورد می تواند باعث افزایش ایمنی افراد و کاهش آسیب پذیری دستگاه شود که نکته حائز اهمیتی می باشد اما مولتی متر دقیقا برعکس کلمپ متر عمل می کند.

اما ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که کلمپ مترها به خصوص در مدل های بالای 1000 آمپر توانایی اندازه گیری جریان های بسیار پایین ( در حد mA ) را ندارند. از طرفی برای سنجش جریان در مورد قطعات کوچک بردهای الکترونیکی کارایی ندارند و همچنین در مکان های کوچکی که دارای تعداد کابل های زیادی باشد به دلیل کلمپ های نسبتا بزرگ شرایط اندازه گیری سخت می باشد. پس در این گونه مواقع استفاده از مولتی متر می تواند مفیدتر باشد.

پس باید توجه کنیم که که مولتی متر دیجیتال و مولتی متر کلمپی ( یا همان کلمپ متر ) هر کدام دارای مزایا و معایبی نسبت به هم هستند و این ما هستیم که با توجه به خصوصیات هر دستگاه و مکانی که می خواهیم از آنها استفاده کنیم وسیله مورد نظر را انتخاب کرده تا نتایج درست به دست بیاوریم.

برای درک بهتر این موضوع شما میتوانید به مقاله تفاوت های بین مولتی متر و کلمپ متر در سایت fluke مراجعه بفرمایید.

انواع کلمپ مترها 

کلمپ جریان AC: قابلیت اندازه گیری جریان تا 1000 آمپر، قطر دهانه کلمپ یا قطر کابل اندازه گیری بطور مثال 46 میلی متر 

کلمپ هایAC/DC: قابلیت اندازه گیری جریانAC/DCتا 200/1000/2000 آمپر، قطر دهانه کلمپ بطور مثال 55 میلی متر 

کلمپ های قابل انعطاف AC: اندازه گیری جریان های بالا تا ماکزیمم 3000 آمپر با استفاده از کلمپ قابل انعطاف، قطر کلمپ فلکسیبل ماکزیمم 19 cm 

میلی آمپر متر کلمپی: اندازه گیری دقیق و مقادیر پایین جریان، قطر کلمپ حداکثر 25 mm 

کلمپ نشتی جریان: اندازه گیری نشتی جریانACدر کابل با دقت بالا

مولتی مترها: اندازه گیری همزمان جریانAC/DC، ولتاژAC/DC، مقاومت و خازن و…

کلمپ های قدرت یا پاورمتر کلمپی: علاوه بر اندازه گیری جریان و ولتاژ، اندازه گیری توان، PF یا ضریب توان، زاویه فاز و در برخی مدل ها، هارمونیک

اجزای یک کلمپ متر 

برای درک بهتر بخش های مختلف کلمپ متر به تصویر زیر دقت کنید.

1. فک های کلمپی : بالای هر کلمپ متر 2 فک بازشونده وجود دارد.
2. دسته بازکننده فک ها : با نگه داشتن این دسته در 2طرف دستگاه دهانه کلمپ را باز می کنیم.
3. سلکتور : با استفاده از سلکتور کلمپ متر را در وضعیت های مختلف برای سنجش پارامترهای گوناگون قرار می دهیم.
4. سنسور نور پس زمینه : تنظیم نور پس زمینه صفحه نمایش بر اساس نور محیط, که اگر نور محیط کافی باشد برای ذخیره باتری نور کمتر شده و اگر در هنگام شب یا کار با دستگاه در محیطی سر بسته که نور آن کافی نباشد بک لایت تنظیم می شود تا صفحه نمایش روشن شود و مولتی متر کلمپی قابل استفاده باشد.
5. کلید نگه دارنده مقدار ( Data Hold ) : این دکمه که به اختصار به نام D.Hold روی دستگاه نام دارد قابلیت ذخیره و نگه داشتن عدد محاسبه شده را دارد تا در زمانی که نوسان داریم عدد اندازه گیری شده را ثبت کرده تا از آن در مراحل بعد استفاده کنیم .
6. صفحه نمایش: ارقام محاسبه شده در مولتی متر کلمپی بر حسب 2000 یا 4000 یا 6000 یا ... Counts نمایش داده می شود .
7. ورودی پروب ها: پروب مشکی به سر Com یا منفی و پروب قرمز به سرمثبت که  V یا اهم یا موارد دیگه نام دارد وصل می کنیم. در هنگام استفاده از پروب ها هویه نباید با آنها تماس داشته باشد چرا که می تواند منجر به از بین رفتن عایق آنها شود که می تواند منجر به ایجاد خطر در انجام تست های AC شود.

انتخاب پارامتر 

برای انتخاب پارامتر مورد نظر در مولتی متر کلمپی به خصوص نوع پیشرفته تر آن , ممکن است در یک وضعیت سلکتور چندین مورد برای انتخاب داشته باشیم.مثلا در یک حالت امکان انجام 3 تست متفاوت, تست مقاومت و تست دیود و تست بازر وجود داشته باشد یا مثلا انجام تست جریان AC و DC در یک وضعیت باشد. برای تغییر وضعیت تست موردنظر و اینکه از یک حالت به حالت دیگر برویم و کلمپ متر در حالت اجرای تست دیگری قرار بگیرد باید با فشردن دکمه Select وضعیت تست را عوض کنیم و انقدر دکمه Select را فشار بدهیم تا در وضعیت مورد نظر قرار بگیریم.

یکی از نکات حایز اهمیت در یک کلمپ متر, داشتن ویژگی مهمی به نام Auto-Power Off می باشد که به ما کمک می کند در هنگام پایان کار با دستگاه اگر فراموش کرده باشیم که آن را خاموش کنیم بعد از مدتی غیرفعال بودن برای حفظ انرژی باتری دستگاه, وسیله ما خاموش می شود.

مفهوم رنج دستگاه 

برای توضیح بهتر مبحث انتخاب رنج در کلمپ متر ابتدا باید بدانیم که کلمپ متر ها بر این اساس به 2 نوع 1-Manual ( دستی ) 2- Autorange ( رنج اتوماتیک ) تقسیم می شود. در نوع Manual شما باید با استفاده از چرخاندن سلکتور , دستگاه در وضعیت تست یا رنج مورد نظر برای اندازه گیری پارامتر مربوطه قرار بدهیم. برای درک بهتر این موضوع به مثال مزیر توجه کنید .

فرض کنیم که در یک کلمپ متر ساده مشابه آن چیزی که در تصویر بالا مشاهده می کنیم برای محاسبه جریان 3رنج 20 و 200 و 400 در دستگاه وجود دارد. اگر سلکتور روی عدد 20 باشد دستگاه از 0 تا 20 را می تواند اندازه گیری کند و اگر روی 200 باشد از 0 تا 200 و اگر روی 400 باشد از 0 تا 400 آمپر را می تواند بسنجد. با توجه به این توضیح, اگر در مشخصات فنی کاتالوگ دستگاه سنجش جریان از 20 تا 400 معرفی شود نباید این اشتباه در ذهن خواننده ایجاد شود که دستگاه قابلیت سنجش جریان مثلا 10 امپر را ندارد چرا که در هر کدام از رنج ها قابلیت سنجش 10 امپر وجود دارد. اما قطعا هر چه قدر رنج انتخاب شده پایین تر باشد دقت رنج مورد نظر و عددی که نمایش می دهد بیشتر می شود.

اما اگر جریانی که می خواهیم اندازه بگیریم از محدوده انتخاب شده بالاتر باشد مفهوم Over range پیش امده و در صفحه نمایش در سمت چپ عدد 1نشان داده می شود و مجبوریم رنج دیگری را انتخاب کنیم.

ممکن است این سوال پیش بیاد که وقتی جریان وسیله مورد نظر را نمی دانیم چه طور باید بازه درست را انتخاب کنیم. در پاسخ باید بگوییم که همیشه برای انتخاب رنج بهتر است از بزرگترین رنج شروع کرده و در نهایت کوچکترین رنجی که در آن Over range پیش نیاید را انتخاب کنیم.

در مولتی مترکلمپی پیشرفته تمام یا بخشی از انتخاب رنج به صورت اتوماتیک اتفاق میفتد که این ویژگی Autorange  نام دارد. اگر در آن دستگاه مثلا در سنجش مقاومت , چند رنج برای دستگاه تعریف شده است. انتخاب رنج های متفاوت به صورت نرم افزاری صورت می گیرد و نیازی به چرخاندن سلکتور و انتخاب دستی رنج نیست و این کار باعث افزایش سرعت عمل و دقت و جلوگیری از خراب شدن دستگاه و سلکتور آن می شود. همچنین معمولا در کاتالوگ دستگاه برای معرفی رنج های مختلف هر پارامتر مفاهیمی مثل Resolution یا تفکیک پذیری و Accuracy یا دقت پارامتر اندازه گیری شده قرار داده می شود. 

منظور از رزولوشن , حساس شدن دستگاه مورد نظر نسبت به کوچکترین تغییر ممکن در پارامتری که درحال اندازه گیری آن می باشد و قطعا این تغییر مقدار مضربی از رزولوشن رنج موردنظر می باشد.توجه داشته باشیم که قاعدتا به ازای بزرگتر شدن رنج های مربوطه رزولوشن بالاتر می رود و قطعا دقت عدد اندازه گیری شده کمتر می شود.

در مورد Accuracy یا دقت, منظور میزان خطای مقدار سنجیده شده توسط مولتی متر کلمپی می باشد.

 شما می توانید برای مطالعه بخش های مختلف مولتی متر کلمپی پیشرفته و نحوه ی اجرای انواع تست های قابل انجام با کلمپ متر به مقاله های بعدی مراجعه بفرمایید.

توجه:هرگونه کپی برداری از مقاله با ذکر منبع و ارائه ی لینک مقاله بلامانع است.