درباره‌ی تست IMD در بیمارستان‌ها

منبع تغذیه 

سیستم IT "عادی" و سیستم IT مخصوص "بیمارستان و کلینیک" از نظر منبع تغذیه با هم تفاوت دارند. در سیستم IT مخصوص بیمارستان و کلینیک، منبع تغذیه باید از زمین ایزوله باشد. در عمل، برای این کار معمولاً از ترانس ایزوله‌کننده استفاده می‌شود. از باتری، سیستم فتوولتائیک مستقل (PV) یا مولد برق سیار هم می‌توان در این جهت استفاده کرد. در این مراکز، بدلیل انجام جراحی بخصوص جراحی‌های مربوط به قلب، با توجه به خطر بالقوه برای بیمار جریان نشتی باید بسیار کم باشد.

 

وسیله‌های حفاظتی و مانیتورینگ

بر اساس استاندارد IEC 60364-4-41:2017-03، 411.6.3 از وسیله‌های حفاظتی و مانیتورینگ زیر می‌توان در سیستم‌های IT استفاده کرد:

  • دستگاه‌های مانیتورینگ عایقی (IMD)؛
  • دستگاه‌های مانیتورینگ جریان نشتی (RCM)؛
  • سیستم‌ مکان‌یابی خطای عایقی (IFLS)؛
  • وسیله‌های حفاظت در برابر اضافه جریان؛
  • کلید جریان باقیمانده (RCD)

در بند 411.6.3.1 ذکر شده است که یک دستگاه مانیتورینگ عایقی (IMD) برای گزارش اولین اتصالی بین فاز و بدنه فلزی یا زمین لازم است. این دستگاه باید هشداری به صورت سیگنال قابل شنیدن و (یا) با چراغ آلارم صادر کند و این سیگنال تا زمانی که خطای پیش آمده در سیستم وجود دارد، باید دوام داشته باشد. توصیه می‌شود اولین خطا در اسرع وقت برطرف شود. بدون تردید، سیستم IT از این مزیت چشمگیر برخوردار است که با رخ دادن اولین خطا، سیستم خاموش نمی‌شود و می‌توان اصلاح آن را عقب انداخت.

 

انتخاب دستگاه مانیتورینگ عایقی (IMD)

دستگاه مانیتورینگ عایقی بر اساس معیارهای زیر انتخاب می‌شود:

  • حداکثر ولتاژ نامی
  • نوع شبکه، یعنی AC، DC یا AC/DC
  • مدار اصلی، مدار کنترل یا تاسیسات خاص
  • خازن‌های نشتی سیستم
  • پارامترهای IMD
  • توانایی نشان دادن مکان خطای عایقی (فاز به بدنه) سیستم
  • شرایط محیطی خاص

برای ساده‌تر کردن روند انتخاب دستگاه‌های مانیتورینگ عایق هم برای مهندس و هم برای اپراتور، می‌توان از استاندارد IEC 61557-8:2014/CORI:2016 کمک گرفت که شامل موارد زیر است:

  • انتخاب دستگاه مطابق کاربری
  • تقسیم بندی انواع دستگاه‌های مانیتورینگ عایقی بر اساس اجزای موجود در سیستم IT، به صورت زیر است:

  1. IMD های AC برای سیستم‌هایی IT که همه تجهیزات آن AC است

  2. IMD های DC برای سیستم‌هایی IT که همه تجهیزات آن DC است

  3. IMD های AC/DC برای سیستم های IT که به یکسوکننده متصل است، سیستم‌هایی IT که همه تجهیزات آن DC است و سیستم‌هایی IT DC که به اینورترهای ‌AC متصل است.

  • انواع دستگاه‌های مانیتورینگ عایقی برای کاربردهای خاص:
  1. پزشکی
  2. فتوولتائیک (یکی از انواع سامانه‌های تولید برق از انرژی خورشیدی می‌باشد)

برای انجام تست IMD از مولتی فانکشن نیز استفاده می‌شود.

الزامات دستگاه مانیتورینگ عایقی (IMD)

نکات مهم برای اجرای سیستم‌های IT را می‌توان در بند 538.3 استاندارد DIN VDE 0100-530 (VDE 0100-530):2011-061 (انتخاب و نصب تجهیزات برقی - جداسازی، سوئیچینگ و کنترل) یافت. IMD باید با استاندارد IEC 61557-8:2014 مطابقت داشته باشد، چند نمونه از این الزامات در اینجا ذکر می‌شود:

  • نتایج اندازه‌گیری نباید تحت تأثیر مؤلفه‌های جریان DC باشد.
  • IMD ها باید به صورت متقارن بین هادی‌های برق‌دار و زمین یا به صورت تکی بین هر هادی برق‌دار مورد نظر و زمین متصل شوند (همچنین هادی خنثی در سیستم سه‌فاز با نول توزیع شده)
  • در مواردی که چندین سیستم IT به هم متصل هستند، فقط یک IMD باید همیشه فعال باشد.
  • IMD ها باید توانایی تحمل حداکثر ولتاژ شبکه را داشته باشند.
  • توصیه می‌شود از IMD هایی استفاده شود که هرگونه وقفه در اندازه‌گیری هادی‌های برق‌دار و زمین را گزارش می‌کنند.
  • سیستم‌هایی که مجهز به مکان‌یابی خطای عایقی هستند، باید مطابق بند 4 استاندارد IEC 61557-9:2014-12 باشند.

 

تنظیم پارامترهای IMD

پارامترهای دستگاه IMD باید تنظیم شود تا در صورت وقوع خطا در سیستم در زمان مناسب به اپراتور هشدار دهد. مطابق با بند 538.1.3 استاندارد آلمان، برای تنظیم پارامتر IMD مقدار 100 اهم بر ولت و برای پیشگیری، مقدار 300 اهم بر ولت توصیه می‌شود. در نسخه قبلی استاندارد، مقدار 50 اهم بر ولت توصیه می‌شد. هر دو پارامتر در اصل صحیح هستند و این مقادیر تحت تأثیر تعداد بارهای مصرفی و کیفیت تاسیسات برقی (به عنوان مثال رطوبت، گرد و غبار و غیره) هستند.

با این حال، مزیت دیگر این دستگاه این است که هرگونه تغییر قابل توجه در مقاومت عایقی با روشن یا خاموش کردن بار مصرفی یا تجهیزات سیستم توسط IMD نمایش داده می‌شود، که این امکان را می‌دهد تا نقاط ضعف تاسیسات برقی مشخص شود.

همان طور که گفته شد برای اندازه‌گیری و تست IMD از مولتی فانکشن نیز استفاده می‌شود.

مولتی فانکشن METREL-MI 3102 BT میتواند گزینه‌‌ی مناسبی برای انجام این تست باشند و کاربرد‌های دیگر مولتی فانکشن‌ها خریدشان را اقتصادی‌تر میکند.