سختی سنج آب

 قطعا مهمترین دلیل هر کدام از شما برای خرید و نصب یک دستگاه تصفیه آب چه دستگاه صنعتی و نیمه صنعتی و چه دستگاه های تصفیه آب خانگی بهبود کیفیت و افزایش سلامت آب مصرفی شماست فاکتور های مهمی نظیر مزه آب، استفاده از الکترولیز و ... برای سنجش میزان عملکرد دستگاه های تصفیه آب استفاده میشوند اما  مهمترین شاخص در سنجش میزان تصفیه دستگاه های تصفیه آب میزان کاهش سختی آب است که توسط دستگاه های سختی سنج که به اصطلاح tds  که مخفف عبارت (Total dissolved solids) می باشد، قابل اندازه گیری و سنجش است. میزان تی دی اس (TDS) آب با کیفیت آب رابطه معکوس دارد.  TDS   که به مجموع کل مواد آلی و غیرآلی نظیر محلول در حجم مشخصی از آب گفته میشود یکی از مهم ترین عوامل در سنجش استاندارد کیفیت مطلوب آب شرب می باشد. واحد سنجش سختی آب که تمامی دستگاه های سختی سنج بر اساس آن تنظیم شده اند  ppm که همان میلی گرم بر لیتر است می باشد . مقدار سختی آب هیچ ارتباط مستقیم و مشخصی با ph (که بیانگر میزانی اسیدی بودن آب است) ندارد و این تصور که آب هایی با سختی پایین خاصیت اسیدی زیادی دارند کاملا اشتباه و غیر علمی است.

 آب هایی با سختی پایین اغلب در منطق کوهستانی و به دور از آلودگی های محیطی و شهری یافت میشوند اما آب شهری وابسته به موقعیت مکانی غالبا سختی بالایی دارد (بین 200 تا 2000) که عمل کاهش سختی آب در تصفیه آب های سرامیکی توسط فیلتر سرامیکی دستگاه و در دستگاه های شش مرحله ای و مبتنی بر اسمز معکوس توسط فیلتر Ro(ممبران) صورت میگیرد.  مقدار TDS استاندارد تعیین شده توسط سازمان بهداشت جهانی و استاندارد بین المللی در آب آشامیدنی باید در بازه 20 تا 90 ppm باشد که تا بازه 120 ppm برای نوشیدن مجاز و در بازه کمتر از 20ppm  تا صفر کاملا سختی آب از بین رفته و تبدیل به آب مقطر میشود. توجه داشته باشید که افزایش یا کاهش ناگهانی مقدار سختی آب و تجاوز آن از بازه فوق دردسر های زیادی را برای سلامت انسان به همراه خواهد داشت همچنین وجود سختی آب بالا در مصارف کشاورزی، آزمایشگاهی و دامداری نیز مشکل ساز است. 

موادی مانند نیترات، نیتریت، منیزیم، فلزاتی مانند سرب، آهن، جیوه و یا گازی مانند کلر، در زمره مواد غیر آلی و معدنی محلول در آب هستند که باعث می‌شوند، سختی آب بالاتر برود. مواد شیمیایی آلی، گازهای آلی و مواد حاصل از تجزیه گیاهان از جمله مواد آلی محلول در آب هستند که باعث ایجاد رنگ، بو و مزه نامطبوعی در آب می‌شوند.

TDS متر چگونه کار می کند؟

TDS متر با هدایت کار می کند و رسانایی آب را اندازه گیری می کند. با PPM (قطعات در هر میلیون) اندازه گیری می شود.
آب خالص H2O یا آب مقطر الکتریسیته را هدایت نمی کند، بنابراین اگر یک دستگاه TDS متر در آب کاملاً مقطر غوطه ور شود، در صورت وجود اثری از مواد معدنی در آب ، "0" یا تعداد بسیار کم حاصل می شود. این بار الکترون ها است که مواد معدنی منتقل کننده الکتریسیته را تشکیل می دهد. به طور خلاصه، آب با مواد معدنی بیشتر برق بیشتری نسبت به آب بدون مواد معدنی هدایت می کند. اگر نمک آشپزخانه را در یک آب مقطر قرار دهیم، خواهیم دید که میزان خوانش TDS متر بسته به مقدار نمکی که اضافه می کنیم، افزایش می یابد. افزودن نمک بسیار کم می تواند هدایت را به میزان قابل توجهی تغییر داده و مقدار آن را فقط با کمی نمک از 0 به 500 ppm تغییر دهد. نمک یک کلرید سدیم است و از دو ماده معدنی تشکیل شده است. اگر این دو ماده معدنی ، سدیم و کلرید را به آب اضافه کنیم ، بار الکترونیکی این عناصر باعث هدایت الکتریسیته ، افزایش رسانایی و اندازه گیری TDS در آب می شود.

در هنگام خرید دستگاه TDS سنج، به چند نکته دقت کنید

1- همانطور که میدانید ، TDS یعنی مجموع املاح آب . دقیق ترین راه و در واقع راه درست برای سنجش TDS، این است که آب را تبخیر کنید و میزان املاح باقی مانده در کف ظرف را اندازه گیری کنید و وزن آنرا پیدا کنید. یک پارامتر دیگر نیز در مورد با آبها وجود دارد به نام هدایت الکتریکی یا EC . EC یعنی اینکه آب چقدر از جریان الکتریسیته را از خود عبور می دهد. هر چه املاح آب و یونهای آب بیشتر باشد، میزان عبور جریان بیشتر خواهد بود. روش اندازه گیری EC بسیار راحت است. از یک طرف ظرف ، یک جریان ضعیف الکتریسیته وارد آب میکنند و مقدار جریان عبور کرده از آن در طرف دیگر ظرف را اندازه گیری می کنند . بین EC و TDS یک رابطه هایی وجود دارد و این دو با هم در ارتباط هستند اما رابطه آنها خطی یا مستقیم نیست. رابطه آنها به صورت (TDS = (EC) x (K . در این رابطه K یک ضریب است که بستگی به آبهای مختلف میتواند از 0.5 تا 1.2 متغیر باشد و معمولا محاسبه آن بسیار سخت و بیشتر تجربی است. در دستگاه های TDS سنج ، از همین روابط استفاده میشود و درواقع این دستگاه ها، یک EC سنج هستند نه یک TDS . شرکت های سازنده دستگاه های TDS، در دستگاه های خود عدد های متفاوتی برای ضریب در نظر میگیرند که معمولا بین 0.5 الی 0.6 است. بنابراین ممکن است TDS آب نمایش داده شده در دستگاه های مختلف، با هم متفاوت باشد و یا در آبهای با TDS مختلف، رفتار متفاوتی داشته باشند و از این تفاوت، متعجب نشوید.

2- دستگاهایی که قابلیت کالیبره شدن دارند، معمولا از کیفیت بالاتر برخوردارند و اورجینال هستند. کالیبره شدن سبب بالا رفتن دقت دستگاهها در طول زمان شده و بخصوص برای کارهای تحقیقاتی و آزمایشگاهی مهم است.

3- برای تست TDS، دمای آب باید 25 درجه سانتی گراد باشد و اگر محیط هم همین دما باشد، بسیار عالی خواهد بود. اگر دمای آب کمتر یا بیشتر باشد، بهتر است صبر کنید تا دمای آب با محیط برابر شود.

4- میزان ولتاژ باطری هیچ تاثیری در نمایش مقدار اندازه گیری شده  TDS ندارد.

5- برای تست TDS، بهتر است از درب دستگاه سختی سنج استفاده کنید و آب را درون آن بریزید و سپس قلم را درون درب قرار دهید.

6- دستگاه های سختی سنج در استفاده خانگی معمولا نیازی به کالیبره شدن ندارد و به دقت بالا نیازی نیست.

7- سعی کنید دستگاهی را خریداری کنید که خاموش شدن اتوماتیک داشته باشد و این مورد بسیار مهم است.

8- اگر آب درون ظرف یا لیوان است، حتما دقت کنید که ارتفاع آب از سطح مشخص شده بالاتر نیاید زیرا سبب آسیب به برد الکترونیکی می شود.

9- فریب قیمت های ارزان را نخورید و از دستگاه های اورجینال و با کیفیت خریداری کنید.