عملکرد جهت حفاظت در برابر برق گرفتگی در سیستم های نیرو بستگی به وضعیت اتصال نقطه خنثی به زمین دارد. برای انتخاب آرایش صحیح یک سیستم نیرو و حفاظت های آن، اطلاع از خواص هر کی از این سیستم ها ضرورت دارد. به طور کلی سه نوع سیستم نیرو TN، TT و IT متداول می باشد. استاندارد IEC60346-1 آرایش های مذکور را با دو حرف مخفف نامگذاری کرده است:

  • حرف اول از سمت چپ مشخص کننده نوع ارتباط یافتن سیستم قدرت با زمین است. اگر این حرف T باشد یعنی یک نقطه از سیستم الکتریکی مورد نظر به زمین وصل شده است( معمولا این نقطه، نقطه خنثی است ) و اگر I باشد یعنی کلیه قسمت های برقدار از زمین ایزوله اند و فقط یک نقطه از سیستم الکتریکی( معمولا نقطه نول ) از طریق یک امپدانس به زمین متصل گردیده است.
  • حرف دوم از سمت چپ مشخص کننده نحوه ارتباط بدنه های هادی به زمین است. اگر این حرف T باشد یعنی بدنه های هادی مستقیما به زمین وصل شده اند و اگر N  باشد یعنی بدنه های هادی به نقطه دیگری متصلند که آن نقطه خود به زمین ارتباط دارد. ( وصل بودن بدنه های هادی تجهیزات از طریق هادی خنثی یا نوترال )
  • حرف اضافی وضعیت هادی نول وارت را نسبت به هم مشخص می نماید. اگر این حرف S باشد یعنی خط نول و ارت از یکدیگر جدا هستند و اگر C باشد یعنی نول و ارت، هادی مشترکی دارند(هادی PEN)

 

سیستم TN

سیستم TN دارای نقطه ای است که به طور مستقیم به زمین وصل شده( نقطه نول ترانسفورماتور در پست)  و کلیه بدنه های هادی تاسیسات الکتریکی از طریق هادی های حفاظتی PE به این نقطه زمین شده وصل هستند.  بسته به نحوه استفاده از هادی خنثی ( نول ) و هادی حفاظتی ( PE ) این سیستم خود به سه دسته تقسیم می شود: 

1- سیستم  TN-S  که در سرتاسر آن یک هادی حفاظتی (PE) مجزا استفاده می شود.

2- سیستم TN-C که در سرتاسر آن از یک هادی مشترک به عنوان هادی حفاظتی - خنثی ( PEN ) استفاده می شود. 

3- سیستم TN-C-S  که در بخشی از آن از یک هادی مشترک به عنوان هادی حفاظتی - حنثی( PEN ) و در ادامه مدار سیستم نیرو، هادی های حفاظتی و خنثی از همدیگر جدا می شوند. 

سیستم TT

سیستم TT جز در موارد خاصی که شرایط محلی برای استقرار آن مناسب باشد و یا وسایل حفاظتی مخصوص(کلیدهای جریان باقیمانده) بهره برداری از آن را ممکن کند، قابل استفاده نیست و استفاده از آن تنها با اجازه مخصوص مقامات صلاحیت دار مجاز خواهد بود. 

 

سیستم IT 

سیستم IT به علت لزوم استفاده از وسایل حفاطتی مخصوص در آن، جز در مواردی که ضرورت ایجاب کند به صورت گسترده مورد استفاده نخواهد بود. در سیستم های IT نقطه نول ترانس زمین نشده است بلکه از طریق یک امپدانس بزرگ به زمین وصل شده است. تجهیزات در حال کار باید به الکترود زمین وصل گردند. 

سیستم IT در بیمارستان ها ( اتاق های عمل ) و معادن و همچنین سیستم های تولیدی که قطع برق در آنها ممکن است سبب خساراتی شود مانند شیشه سازی، کوره های مواد مذاب و صنایع شیمیایی یا مهمات سازی سازی و تغذیه کامپیوترها استفاده می گردد و نشتی جریان در این شبکه ها ناچیز می باشد. 

توجه:هرگونه کپی برداری از مقاله با ذکر منبع و ارائه ی لینک مقاله بلامانع است.