آزمایش عایق الکتریکی

 

تمامی ابزارها و تجهیزات الکتریکی باید به منظور افزایش ایمنی به طور کامل عایق‌بندی شوند. به عنوان مثال، ابزارهایی نظیر کابل‌های اتصال، دستگاه‌های برش‌دهی، موتورها و ژنراتورها و رساناهای الکتریکی، به کمک موادی با مقاومت الکتریکی بالا عایق‌بندی می‌شوند. این کار به ما کمک می‌کند که تا جای ممکن از خروج جریان الکتریکی به بیرون از وسایل جلوگیری کنیم. مواد عایق به کاررفته در این ابزارها، با گذشت زمان و به دلیل فشارهای واردشده بر تجهیزات، کیفیت خود را از دست می‌دهند. این تغییرات، موجب کاهش مقاومت الکتریکی مواد عایق شده و احتمال خروج جریان الکتریکی را افزایش می‌دهد. در نتیجه، کاهش کیفیت مواد عایق ممکن است منجر به خسارت‌های مالی و جانی شده و باعث اختلال در روند کار مکان‌هایی شود که از این تجهیزات استفاده می‌کنند. علاوه بر تست‌هایی که پیش از راه‌اندازی این تجهیزات انجام می‌شود، آزمایش منظم عایق‌بندی تجهیزات هم می‌تواند به حفظ و نگه‌داری پیشگیرانه‌ی آنها کمک ‌کند و در نتیجه، از بروز حوادث ناگوار جلوگیری خواهد کرد. این آزمایشها، به متخصصان کمک می‌کند تا فرسودگی مواد عایق را در همان مراحل ابتدایی تشخیص دهند و از این طریق از مشکلات ذکرشده پیشگیری کنند. در این مرحله، بهتر است تفاوت بین دو نوع اندازه‌گیری که اغلب اشتباه گرفته می‌شوند را روشن کنیم: آزمایش دی الکتریک و اندازه‌گیری مقاومت عایق. تست سنجش دی‌الکتریک یا«آزمایش شکست »، مدت متوسط مقاومت عایق در برابر افزایش ولتاژ بدون ایجاد جرقه را اندازه‌گیری می‌کند. این افزایش ولتاژ می‌تواند به دلیل رعد و برق یا خطا در خط انتقال نیرو باشد. هدف اصلی این تست اطمینان از رعایت قوانین ساخت و ساز برای پاکسازی مسیرهای نشت جریان الکتریکی است. از دستگاه تست هایپات و اغلب ولتاژ AC برای انجام تست استفاده می‌شود ولی با ولتاژ DC نیز می‌توان آنرا انجام داد. در این تست مقدار ولتاژ بر حسب کیلو ولت مشخص می‌شود. در صورت بروز خطا بسته به سطح تست و انرژی موجود در تجهیزات، امکان دارد تست مخرب باشد. به همین دلیل، این تست برای آزمایش تجهیزات جدید یا نوسازی شده است.

اندازه‌گیری مقاومت عایقی در شرایط عادی، غیرمخرب است. با اعمال ولتاژ DC کمتر از آزمایش دی‌الکتریک، نتیجه‌ای بر حسب کیلواهم، مگااهم، گیگااهم یا ترااهم به دست می‌آورد. مقدار مقاومت نشان‌دهنده کیفیت عایق بین دو هادی است. بدلیل غیرمخرب بودن این تست؛ برای نظارت بر فرسودگی عایق در طول عمر مفید تجهیزات یا تاسیسات الکتریکی کاربردی است. اندازه‌گیری مقدار مقاومت عایقی با دستگاه تست عایق یا مگااهم‌سنج انجام می‌شود.

 

عایق و علل خرابی عایق

 

تست عایق بوسیله مگااهم‌سنج بخشی از خط‌مشی تعمیر و نگهداری پیشگیرانه است. اگر دلایل فرسودگی عایق را بدانیم برای تعمیر به موقع آن می‌توانیم اقدام کنیم. علل خرابی عایق را می‌توان به پنج گروه تقسیم کرد، و باید در نظر داشته باشید، اگر اقدامات اصلاحی انجام نشود، این علل مختلف روی هم انباشته شده و منجر به خرابی عایق و تجهیزات می‌شود.

تنشهای الکتریکی: عمدتا به ولتاژهای بالا و ولتاژهای پایین مرتبط است.

تنشهای مکانیکی: راه‌اندازی و خاموش‌شدن‌های پی‌درپی، مشکلات تعادلی روی ماشین‌آلات دوار و هرگونه فشار مستقیم به کابل‌ها و تاسیسات، می‌تواند باعث ایجاد تنش‌های مکانیکی شود.

تنشهای شیمیایی: مجاورت مواد شیمیایی، روغن‌ها، بخارات خورنده و گرد و غبار بر عملکرد عایق تأثیر می‌گذارد.

تنشهای مرتبط با تغییرات دما: هنگامی که با تنش‌های مکانیکی ناشی راه‌اندازی و خاموش‌شدن پی‌درپی ترکیب ‌شود، فشارهای ناشی از انبساط و انقباض بر خواص مواد عایق تأثیر می‌گذارد. عملکرد در دمای شدید نیز منجر به فرسودگی مواد می‌شود.

آلودگی زیست‌محیطی: تجمع رسوبات قالب و ذرات معلق در محیط‌های گرم و مرطوب باعث تخریب عایق می‌شود. نمودار زیر فراوانی نسبی علل خرابی موتور الکتریکی را نشان می‌دهد.

                                                                                

                                                                                     

علاوه بر حوادث غیر مترقبه مانند سیل، عوامل تضعیف عایق بهنگام راه‌اندازی باهم ترکیب شده و یکدیگر را تقویت می‌کنند و باعث بروز مشکلات پیش‌بینی نشده می‌شوند. در درازمدت، اگر نظارت بدرستی انجام نشود، این اتفاقات باعث خسارت جانی و مالی می‌شود. بنابراین تست منظم عایق تاسیسات برای کنترل این نوع خرابی مهم است، و کمک می‌کند قبل از وقوع خرابی کامل اقدام کنید.

 

اصول تست عایق و عوامل موثر بر آن

 

اندازه‌گیری مقاومت عایق بر اساس قانون اهم است. با تزریق ولتاژ DC مشخص کمتر از ولتاژ آزمایش دی‌الکتریک و سپس اندازه‌گیری جریان، بسادگی مقدار مقاومت محاسبه می‌شود. مقدار مقاومت عایق بسیار زیاد است اما نامحدود نیست، مگااهم‌سنج با اندازه‌گیری جریان کم در عایق، مقدار مقاومت آنرا نشان می‌دهد و نتیجه را بصورت عددی با واحد کیلواهم، مگااهم، گیگااهم و ترااهم (در برخی از مدل‌ها) نشان می‌دهد. مقدار مقاومت، کیفیت عایق بین دو رسانا را مشخص می‌کند و بخوبی نشان‌گر خطرجریانات نشتی است. هنگام اعمال ولتاژ ثابت در مدار مورد بررسی، برخی عوامل مانند دما یا رطوبت، به طور قابل توجهی بر نتیجه اندازه‌گیری مقدار مقاومت عایق و مقدار جریان تأثیر می‌گذارند. ابتدا با فرض اینکه این عوامل مقدار مقاومت را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد، ماهیت جریانها در تست عایق را تجزیه و تحلیل می‌کنیم.

جریان نهایی در عایق از سه جزء تشکیل شده‌است:

ظرفیتی: جریان شارژ خازن لازم برای شارژ کامل عایق مورد تست است. جریانی گذرا است که ابتدا نسبتاً زیاد است و هنگامی که مدار مورد تست به صورت الکتریکی شارژ شد، بصورت نمایی به مقدار صفر می‌رسد. پس از چند ثانیه یا دهم ثانیه، این جریان در مقایسه با جریان مورد اندازه‌گیری ناچیز می‌شود.

جذبی: جریان جذبی، مربوط به انرژی اضافی لازم برای تغییر جهت مولکول‌های ماده عایق تحت تأثیر میدان الکتریکی اعمال شده است. این جریان بسیار کندتر از جریان شارژ خازنی افت می‌کند و گاهی چند دقیقه طول می‌کشد تا به مقداری نزدیک به صفر برسد.

جریان نشتی: جریان نشتی یا جریان رسانایی. این جریان کیفیت عایق را مشخص می‌کند و در طول زمان پایدار است. نمودار زیر سه جریان را به صورت تابعی از زمان نشان می‌دهد. مقیاس زمانی تحت تاثیر نوع عایق مورد آزمایش است. موتورهای بسیار بزرگ یا کابل‌های بسیار طولانی برای به حداقل رسیدن جریانهای خازنی و جذبی برای ارائه نتایج مناسب، ممکن است 30 تا 40 دقیقه طول بکشد.

                                                                              

با تغذیه مدار با ولتاژ ثابت، جریان کلی عایق مورد تست در طول زمان تغییر می‌کند که نشان‌دهنده تغییرات قابل‌توجه در مقاومت عایقی است.

قبل از بررسی روش‌های مختلف اندازه‌گیری، عوامل موثر بر اندازه‌گیری مقاومت عایقی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

تاثیر دما: مقدار مقاومت عایق با دما به صورت شبه نمایی تغییر می‌کند. در برنامه نگهداری پیشگیرانه، اندازه‌گیری‌ها باید در شرایط دمایی مشابه انجام شود یا اگر این امکان وجود ندارد، باید اندازه‌گیری‌ها اصلاح شود و نتایج نسبت به دمای مرجع بیان شود. به عنوان مثال، افزایش 10 درجه سانتیگراد در دما، مقاومت عایق را تقریبا نصف می‌کند، و کاهش 10 درجه سانتیگرادی، مقدار مقاومت عایق دو برابر می‌شود. تاثیر رطوبت به میزان آلودگی سطوح عایق بستگی دارد. باید دقت شود مقاومت عایق در دمای هوا کمتر از نقطه شبنم، اندازه‌گیری نشود.

 

روشهای انجام تست و تفسیر نتایج

 

اندازه گیری کوتاه مدت یا خواندن نقطه‌ای

 

این روش ساده‌ترین روش اندازه‌گیری است. و شامل اعمال ولتاژ تست به مدت کوتاه (30 یا 60 ثانیه) و خواندن مقاومت عایق در آن لحظه است. همانطور که قبلاً ذکر شد، اندازه‌گیری مستقیم مقاومت عایق به طور قابل توجهی تحت تأثیر دما و رطوبت است، بنابراین اندازه‌گیری باید نسبت به دمای مرجع استاندارد شود و میزان رطوبت برای مقایسه با اندازه‌گیری‌های قبلی ذکر شود. کیفیت عایق با مقایسه مقدار اندازه‌گیری شده فعلی با نتیجه تست‌های قبلی،بررسی می‌شود. این روند، نمایانگر تکامل ویژگی‌های عایق روی تاسیسات است.

                                                                                 

اگر شرایط اندازه‌گیری یکسان باقی بماند(ولتاژ مشابه، زمان اندازه‌گیری یکسان و غیره)، با نظارت و تفسیر تغییر در اندازه‌گیری‌های دوره‌ای، ارزیابی واضحی از وضعیت عایق بدست می‌آید. با در نظر گرفتن مقدار مطلق مقاومت عایق، تغییرات در طول زمان باید تجزیه و تحلیل شود. بنابراین، وقتی مقدار مقاومت عایقی نسبتاً کم و در طول زمان پایدار است، از نظر تئوری، نگرانی کمتری نسبت به کاهش قابل توجه آن در طول زمان دارد، حتی اگر مقدارمقاومت عایقی بیشتر از حداقل مقدار توصیه شده باشد. به طور کلی، هرگونه افت ناگهانی مقاومت عایقی نشاندهنده مشکل جدی است و نیاز به بررسی دارد. نمودار ذیل نمونه‌ای از قرائت مقاومت عایق بر روی موتور الکتریکی را نشان می‌دهد.

                                                                                                       

روشهای انجام تست بر اساس زمان استفاده از ولتاژ مورد تست (PI & DAR)

 

این روش‌ها شامل اندازه‌گیری‌های متوالی مقاومت عایقی در زمان‌های معین است. این روش تحت تأثیر درجه حرارت نیست، و نتایج آن بدون تصحیح استفاده می‌شود، البته تا زمانی که تجهیزات مورد استفاده در طول انجام تست تغییرات دمایی قابل توجه نداشته‌باشد. این روش‌ها برای نگهداری پیشگیرانه در ماشین‌های دوار و نظارت بر عایق ایده‌آل هستند. اگر مواد عایق در شرایط خوبی باشند، جریان نشتی یا رسانایی کم است و اندازه‌گیری اولیه به شدت تحت تأثیر جریان‌های شارژ خازنی و جذب دی‌الکتریک قرار دارد. در طول زمانی که ولتاژ تست اعمال می‌شود، مقدار مقاومت عایقی افزایش می‌یابد زیرا جریانهای اختلالی کاهش می‌یابد. در شرایط مناسب، زمان لازم برای تثبیت مقاومت عایق، به نوع مواد آن بستگی دارد. اگر مواد عایق در وضعیت بدی (آسیب دیده، کثیف و مرطوب) باشد، جریان نشتی ثابت و بسیار زیاد شده، و از جریان شارژ خازنی و جریانهای جذب دی‌الکتریک بیشتر می‌شود. در چنین مواردی، اندازه‌گیری مقاومت عایق بسرعت و با ولتاژ بالا تثبیت می‌شود. کیفیت عایق با بررسی تغییرات مقاومت آن با توجه به زمان استفاده از ولتاژ مورد تست، ارزیابی می‌شود. با این روش حتی در صورت عدم وجود گزارش اندازه‌گیری‌های قبلی، وضعیت عایق قابل بررسی است، با این‌حال، در چارچوب برنامه نگهداری پیشگیرانه توصیه می‌شود اندازه‌گیری‌های دوره‌ای انجام شده و ثبت شود.

 

شاخص قطبش (پلاریزاسیون) (PI)

 

در این روش، دو قرائت به ترتیب در دقیقه اول و دهم انجام می‌شود. نسبت (بدون بعد) مقاومت عایق در دقیقه دهم به مقدار دقیقه اول را شاخص پلاریزاسیون (PI) می‌نامند و از آن برای ارزیابی کیفیت عایق استفاده می‌شود. روش اندازه‌گیری با استفاده از شاخص قطبش برای آزمایش مدارهای عایق جامد ایده‌آل است. از اینرو، استفاده از آن در تجهیزاتی مانند ترانسفورماتورهای غوطه‌ور در روغن توصیه نمی‌شود، زیرا عایق در شرایط خوب هم نتایج ضعیفی نشان خواهد داد.

پیشنهاد IEEE43-2000 با عنوان "رویکرد توصیه شده برای آزمایش مقاومت عایقی ماشین‌های دوار" حداقل مقدار شاخص قطبش (PI) را برای ماشین‌های دوار AC و DC در کلاس‌ درجه حرارتی B ، F و H برابر 2.0 تعریف می‌کند. PI بیشتر از 4 نشان‌دهنده عایقی عالی است، و شاخص کمتر از 2 نشان‌دهنده احتمال وجود مشکل است. PI = مقاومت عایق در دقیقه اول-R1/ مقاومت عایق در دقیقه دهم-R10 نتایج به شرح زیر تفسیر می‌شوند:

                                                                    

نسبت جذب دی‌الکتریک (DAR)

 

برای تأسیسات دارای مواد عایقی که در آنها جریان جذبی به سرعت کاهش می‌یابد، برای تشخیص کفایت عایق، مقاومت عایق پس از 30 و 60 ثانیه اندازه‌گیری می‌شود. DAR به شرح زیر تعریف می‌شود: DAR = مقاومت عایق ثانیه 30ام- R30 / مقاومت عایق ثانیه 60ام- R60 نتایج به شرح زیر تفسیر می‌شوند:

                                                                    

 

روش مبتنی بر تغییرات ولتاژ تست (تست ولتاژ مرحله‌ای)

 

وجود آلاینده‌ها (گرد و غبار، خاک و غیره) یا رطوبت در سطح عایق با اندازه‌گیری مقاومت وابسته به زمان (PI ، DAR و غیره) آشکار می‌شود. اما گاهی با انجام تست‌هایی با ولتاژ پایین‌تر نسبت به ولتاژ دی‌الکتریک مواد عایق مورد تست، فرسودگی یا آسیب مکانیکی عایق معلوم نمی‌شود. برعکس، افزایش قابل توجه ولتاژ در تست ممکن است باعث شکست نقاط ضعیف و کاهش قابل توجهی در مقدار مقاومت عایقی شود. برای نتیجه بهتر، نسبت بین مراحل ولتاژ باید 1 به 5 باشد و هر مرحله باید به یک نسبت (معمولاً 1 تا 10 دقیقه) طول بکشد، و مقدار آن کمتر از ولتاژ آزمایش دی‌الکتریک کلاسیک (2Un + 1000V) باقی بماند . نتایج این روش کاملاً مستقل از نوع عایق و درجه حرارت است زیرا روش بر اساس مقدار ذاتی مقاومت عایقی سنجیده نمی‌شود، بلکه بر اساس کاهش مقدار خوانده شده پس از طول زمان یکسان با دو ولتاژ مختلف اندازه‌گیری می‌شود. کاهش 25 درصدی یا بیشتر، بین مقادیر مقاومت عایق در مرحله اول و دوم نشانه تخریب عایق است و معمولاُ، نشان‌دهنده وجود آلاینده‌ها است.

در تست عایق استاندارد بدلیل وجود هر سه جزء جریان (جریان شارژ خازنی، جریان قطبش و جریان نشت) تعیین جریان قطبش یا جذب شاید تحت تأثیر جریان نشت قرار گیرد. آزمایش تخلیه دی‌الکتریک (DD) پس از تست عایق، جریان دپلاریزاسیون و جریان تخلیه ظرفیت را به جای اندازه‌گیری جریان پلاریزاسیون در طول تست عایق، اندازه‌گیری می کند. اصول اندازه‌گیری در این روش به شرح زیر است:

تجهیزات مورد آزمایش ابتدا به حدی شارژ می‌شوند که به حالت پایدار برسند (شارژ خازنی و قطبی‌شدن (پولاریزاسیون) کامل شده و تنها جریان، جریان نشتی است). سپس شارژ تجهیزات از طریق مقاومت داخلی مگااهم‌سنج تخلیه می‌شود و جریان اندازه‌گیری می‌شود. این جریان متشکل از جریان شارژ خازنی و جریان جذب مجدد است که با هم ترکیب شده و در مجموع جریان تخلیه دی‌الکتریک را ایجاد می‌کند و پس از زمان استاندارد 1 دقیقه اندازه‌گیری می‌شود. مقدار جریان بستگی به ظرفیت کلی و ولتاژ تست نهایی دارد. مقدار DD با استفاده از فرمول زیر محاسبه می‌شود: DD = (ولتاژ تست × ظرفیت) / جریان بعد از 1 دقیقه تست DD می‌تواند جریانهای اضافی تخلیه شده‌ای که هنگام آسیب دیدن و یا آلودگی یکی از لایه‌های عایق چند لایه رخ می‌دهد، تشخیص دهد، نقصی که ممکن است با آزمایش نقطه‌ای یا آزمایش PI و DAR تشخیص داده‌نشود. در صورت آسیب به یکی از لایه‌های عایق، جریان تخلیه شده به ازای ولتاژ و خازن معین، بیشتر خواهد بود. ثابت زمانی لایه آسیب‌دیده با لایه‌های دیگر مطابقت ندارد و مقدار جریان بیشتری نسبت به عایق بدون آسیب است. عایق همگن دارای مقدار DD نزدیک به صفر است، اما عایق چند لایه مناسب مقدار DD برابر 2 دارد. جدول زیر محدوده‌ی مقادیر DD بدست آمده را نشان می‌دهد.

                                                                    

ملاحظه: این روش اندازه‌گیری به دما وابسته است، بنابراین باید آزمایش در دمای استاندارد انجام شود یا مقدار دما در نتیجه آزمایش مورد توجه قرار گیرد.

 

تست مقاومت عایقی بالا:

 

با استفاده از ترمینال محافظ هنگام اندازه‌گیری مقادیر بالا مقاومت عایق (بیش از 1 گیگااهم)، دقت اندازه‌گیری تحت تأثیر جریان‌های نشتی قرار می‌گیرد که از طریق رطوبت و آلاینده‌های سطحی بر روی مواد عایق جریان می‌یابد. مقدار مقاومت آلاینده‌ها زیاد نیست و در مقایسه با مقاومت عایقی مورد اندازه‌گیری ناچیز است. به منظور از بین بردن جریان نشت سطحی، که دقت اندازه‌گیری مقاومت عایقی را کاهش می‌دهد، برخی از مگااهم‌سنج‌ها دارای پایانه سوم به نام پایانه محافظ هستند. این پایانه محافظ مدار اندازه‌گیری را منحرف کرده و با تغییر مسیر مدار اندازه‌گیری، جریان سطحی را در یکی از نقاط آزمایش مجدداً وارد می‌کند (نمودار زیر را ببینید).

                                                                                             

مدار اول، بدون پایانه محافظ، جریان نشتی i و جریان سطحی ناخواسته I1 را به طور همزمان اندازه‌گیری می‌کند، بنابراین اندازه‌گیری مقاومت عایقی نادرست است. اما مدار دوم فقط جریان نشتی i را اندازه‌گیری می‌کند. اتصال به پایانه محافظ، جریان سطحی I1 را تخلیه می‌کند، بنابراین اندازه‌گیری مقاومت عایقی صحیح است.

                                                                            

ترمینال محافظ باید به رویه‌ای متصل شود که جریانهای سطحی جاری شود، این امر در مورد عایق‌ها مانند مواد عایق کابل یا ترانسفورماتور صادق نیست. آگاهی کامل از مسیرهای احتمالی که جریان در قطعه مورد تست طی می‌کند، برای انتخاب محل اتصال به ترمینال محافظ بسیار مهم است.

                                                                           

جدول بالا ولتاژهای تست توصیه شده را با توجه به ولتاژهای کارکرد تاسیسات و تجهیزات نشان می‌دهد (برگرفته از راهنمای IEEE 43-2000) این مقادیر برای لوازم‌برقی در طیف گسترده‌ای از استانداردهای محلی و بین‌المللی (IEC 60204 ، IEC 60439 ، IEC 60598 و غیره) تعریف شده‌است. به عنوان مثال، در فرانسه، استاندارد NFC15-100 مقادیر ولتاژ تست و حداقل مقاومت عایق را برای تاسیسات الکتریکی (500 VDC و 0.5 مگااهم برای ولتاژ اسمی 50 تا 500 ولت) تعیین می‌کند. اکیداً توصیه می‎شود برای آگاهی از ولتاژ تستی که باید اعمال شود با سازنده تجهیزات تماس بگیرید.

 

تست ایمنی

 

قبل از تست: A آزمایش باید روی تاسیسات غیرمتصل، بدون انتقال جریان انجام شود تا اطمینان حاصل شود که ولتاژ آزمایش به سایر تجهیزات الکتریکی متصل به مدار مورد آزمایش اعمال نمی‌شود.

B از تخلیه کامل مدار مطمئن شوید. مدار با اتصال کوتاه به پایانه‌های تجهیزات و/یا اتصال به زمین برای مدت زمانی مشخص تخلیه شود (زمان تخلیه را ببینید).

C اگر تجهیزات مورد آزمایش در محیطی اشتعال‌زا یا قابل انفجار باشد، حفاظت ویژه ضروری است، زیرا ممکن است هنگام تخلیه عایق (قبل و بعد از آزمایش) و همچنین در صورت خرابی عایق در حین آزمایش جرقه‌هایی رخ دهد.

D به دلیل وجود ولتاژهای DC که ممکن است زیاد باشد، توصیه می‌شود دسترسی سایر پرسنل را محدود کرده و از تجهیزات حفاظتی فردی (یعنی دستکش‌های محافظ) برای کارهای برقی استفاده کنید.

E فقط از کابل‌های اتصال مناسب برای انجام تست استفاده کنید و از سالم بودن آنها اطمینان حاصل کنید. در بهترین حالت، کابل‌های نامناسب باعث خطاهای اندازه‌گیری می‌شوند، اما مهم‌تر از همه، خطر جانی است.

بعد از تست:

در پایان تست، مقدار قابل توجهی انرژی درعایق جمع شده‌است که قبل از انجام هرکاری باید تخلیه شود. مطابق قانون ایمنی تجهیزات باید تا پنج برابر زمان شارژ (زمان آخرین آزمایش) تخلیه شوند. تجهیزات با اتصال کوتاه قطب‌ها و/یا اتصال آنها به زمین تخلیه می‌شود. تمام مگااهم‌سنج‌های تولید شده توسط چاوین آرنوکس مجهز به مدارهای تخلیه داخلی هستند که تخلیه ایمن و خودکار را تضمین می‌کند.

 

سوال‌های متداول

 

  • نتیجه اندازه‌گیری من x مگااهم است. آیا این مقدار خوب است؟

پاسخ واحدی برای این سوال وجود ندارد. سازنده تجهیزات یا استانداردهای قابل اجرا می‌توانند به طور قطعی به آن پاسخ دهند. برای تأسیسات LV،  در حدود 1مگااهم را می‌توان حداقل مقدار در نظر گرفت. برای تأسیسات یا تجهیزاتی که در ولتاژهای بالاتر کار می‌کنند، یک قانون سرانگشتی، حداقل مقدار 1 مگااهم بر کیلو ولت را ارائه می‌دهد، در حالی که دستورالعمل‌های IEEE در مورد ماشین‌آلات دوار حداقل مقاومت عایق (n+1) مگااهم را توصیه می‌کند، که n ولتاژ کاری برحسب کیلو ولت است.

  • برای اتصال مگااهم‌سنج روی تاسیسات مورد تست، باید از کدام کابل‌های اندازه‌گیری استفاده کرد؟

سیمهای مورد استفاده در مگااهم‌سنج باید از نظر ولتاژهای استفاده شده یا مواد عایق دارای مشخصات مناسب باشد. اگر از کابل‌های اندازه‌گیری نامناسب استفاده شود، ممکن است خطاهای اندازه‌گیری ایجاد شود یا حتی خطرناک باشد.

برای اندازه‌گیری مقاومت عایقی بالا چه اقدامات احتیاطی باید انجام شود؟

علاوه بر قوانین ایمنی ذکر شده در بالا، در این مورد باید اقدامات احتیاطی خاصی انجام شود.

• از پایانه نگهبان استفاده کنید (پاراگراف توضیح این مورد را ببینید).

• از کابل‌های تمیز و خشک استفاده کنید.

• کابل‌ها را با فاصله از یکدیگر و بدون تماس با هرگونه اشیاء یا با کف زمین قرار دهید تا احتمال نشت جریان در داخل خط اندازه‌گیری کم شود.

• در حین اندازه‌گیری، کابل‌ها را لمس نکنید یا حرکت ندهید تا از تأثیرات خازنی منجر به اختلالات جلوگیری شود.

• منتظر زمان تثبیت لازم برای اندازه‌گیری نقطه‌ای باشید.

  • چرا دو اندازه‌گیری متوالی همیشه نتیجه یکسانی ندارند؟

استفاده از ولتاژ بالا باعث ایجاد میدان الکتریکی می‌شود که مواد عایق را قطبی می‌کند. درک این نکته ضروری است که پس از آزمایش، مواد عایق نیاز به زمان قابل توجهی برای بازگشت به حالت قبل از تست دارد. این زمان ممکن است در برخی موارد به طور قابل توجهی بیشتر از زمان تخلیه قبلی باشد.

  • نمی‌توانم تاسیسات را خاموش کنم، چگونه می‌توانم مقاومت عایقی را بررسی کرد؟

اگر امکان قطع منبع تغذیه تاسیسات یا تجهیزات مورد تست وجود ندارد، از مگااهم‌سنج نمی‌توان استفاده کرد. در برخی موارد، امکان انجام آزمایش زنده با استفاده از گیره اندازه‌گیری جریان نشتی وجود دارد، اما این روش بسیار کم دقت است.