بزرگترین صادرکنندگان و واردکنندگان برق در سال ۲۰۲۲
تامین برق کافی و پایدار برای توسعه اقتصادی کشورهای صنعتی بسیار توسعه‌یافته امری ضروری است. این امر در تمام زمینه‌های اقتصاد مدرن، از بخش تولید و حمل و نقل تا خدمات و خانوارها صدق می‌کند. اهمیت اقتصادی صنعت برق برای تولید ناخالص داخلی و افزایش تولید سرمایه، نیروی کار و فناوری بسیار مهم است. همچنین، رشد اقتصادی می‌تواند تقاضا برای مصرف برق را افزایش دهد که نشان‌دهنده رابطه ذاتی بین آنها است.
صادرات برق؛ خوب یا بد؟
اگر بخواهیم نگاه اجمالی به بحث آمار صادرات و واردات برق بیاندازیم. در سراسر کشورهای جهان، مخصوصاً کشورهای توسعه یافته که از طریق مرزهای زمینی، همسایه‌های متعددی دارند، آمار صادرات و واردات برق قابل توجه می باشد. دلیل به وجود آمدن چنین آمارهایی که کشورها هم صادرات دارند و هم واردات این بوده که ممکن است در فصل‌های بخصوصی، برق کمتری در کشور نیاز باشد و مازاد برق را صادر می‌کنند و در فصول دیگری که نیاز برق بیشتر از توان تولید است واردات برق انجام می‌دهند. یا ممکن است صادرات برق از مناطق خاصی به صرفه باشد و در این مناطق برق را برای صادرات تولید کنند و همچنین برای مناطق دور افتاده تر، از کشورهای همسایه واردات برق داشته باشند. به این ترتیب است که کشورها اغلب هم واردات برق دارند و هم صادرات برق و تفاوتی هم به توسعه یافتگی یا عدم پیشرفت کشورها ندارد. با توجه به اینکه نمی‌شود برق با حجم بالا را ذخیره کرد و برق با حجم کم را نیز نمی‌توان برای طولانی مدت ذخیره کرد، یکی از بهترین گزینه‌ها صادر کردن مازاد تولید برق است. از این طریق هم درآمدزایی شکل خواهد گرفت هم از اتلاف انرژی جلوگیری می‌شود.
تاریخچه صادرات برق
تاریخچه صادرات برق در جهان به سال‌ها پیش از ساخت نیروگاه‌های برق برمی‌گردد، اما در اینجا به برخی از رویدادهای کلیدی و تحولات مهم در این زمینه اشاره خواهیم کرد. در اوایل قرن بیستم، با پیشرفت صنعت و توسعه نیروگاه‌های برق، نخستین صادرات برق رخ داد. در این دوره، برق از نیروگاه‌ها به شهرها و صنایع منتقل می‌شد و در برخی موارد برق اضافی به شبکه برق ملی یا سایر مناطق صادر می‌شد. در دهه ۱۹۶۰، صادرات برق به مقصد‌های خارجی به طور جدی آغاز شد. کشورهایی مانند کانادا، آمریکا و شیلی، ظرفیت‌های تولید برق خود را توسعه دادند و قادر به صادرات برق به کشورهای همسایه شدند. در دهه ۱۹۷۰، با رشد صنعت نیروگاه‌های هسته‌ای، صادرات برق از نیروگاه‌های هسته‌ای نیز آغاز شد. کشورهایی مانند فرانسه و کانادا، قدرت تولید برق هسته‌ای را افزایش دادند و بخشی از این تولید را به صادرات اختصاص دادند. در دهه ۱۹۸۰، صادرات برق به مناطق دوردست و قاره‌های دیگر نیز گسترش یافت.
مزایای صادرات برق
مزایا و معایب صادرات برق بستگی به شرایط و وضعیت هر کشور و بازار مقصد دارد و ممکن است در موارد خاص متفاوت باشد. عوامل مختلفی مانند ظرفیت تولید برق، نیازهای داخلی، سیاست‌های دولتی و قوانین و مقررات مربوط به صادرات برق نیز بر تأثیر صادرات برق تأکید دارند. صادرات برق از دستاوردهای مهم صنعت برق است و دلایل متعددی برای صادرات برق وجود دارد. لیستی از این موارد در ادامه آورده شده است.
تامین درآمد
بهره‌وری از ظرفیت تولید بیشتر
تعادل تقاضا و عرضه
کاهش اتلاف انرژی برق
ایجاد روابط بین المللی
معایب صادرات برق
نقص در تأمین داخلی
نقض تعادل تقاضا و عرضه
ایجاد وابستگی به بازارهای خارجی
نقص در تأمین داخلی: صادرات برق ممکن است منجر به نقص در تأمین داخلی برق یا افزایش قیمت برق در کشور مبدأ شود. اگر نیروگاه‌ها و شبکه برق داخلی به طور کافی قوی نباشند و برای تامین نیازهای داخلی برق، باید به صادرات برق متکی باشند، می‌تواند به مشکلات تامین داخلی برق وابسته باشد.
نقض تعادل تقاضا و عرضه: صادرات برق می‌تواند باعث نقض تعادل بین تقاضا و عرضه برق در کشور مبدأ شود. در صورتی که در زمان‌های اوج تقاضا، تولید برق به عنوان نتیجه صادرات برق به مناطق خارجی کاهش یابد، ممکن است نیازهای داخلی برق کشور را برطرف نتوان کرد و با مشکلات عرضه برق روبرو شود.
وابستگی به بازارهای خارجی: صادرات برق ممکن است کشورها را به بازارهای خارجی وابسته کند. تغییرات قیمت برق یا سیاست‌های بازار در کشور مقصد، می‌تواند تأثیر زیادی بر درآمد و استقرار کشور صادر کننده برق داشته باشد. در صورتی که کشورها برای تامین درآمد خود به صادرات برق وابسته باشند، تحت تأثیر نوسانات بازار قرار خواهند گرفت.
بزرگ ترین کشورهای صادرکننده برق کشور آلمان با صادرات 18.7 میلیارد دلار آمریکا در صدر این لیست قرار دارد که بالغ بر 15.8 درصد از کل صادرات برق در جهان در سال 2022 را به خود اختصاص داد. اما صادرات خالص برق آلمان در نیمه اول سال 2023 نیز به میزان قابل توجهی کمتر از مدت مشابه در سال 2022 بوده است. بر اساس داده‌های اولیه اداره آمار فدرال (دستاتیس)، مازاد صادرات از 16.5 میلیارد کیلووات ساعت در شش ماه اول سال 2022 به 2 میلیارد کیلووات ساعت در بازه زمانی مشابه در سال 2023 کاهش یافت. اگر تنها سه‌ماه دوم سال 2023 را در نظر بگیریم که در آن نیروگاه‌های هسته‌ای تنها یک میلیارد کیلووات ساعت برق تولید کردند تا اینکه در 15 آوریل 2023 تعطیل شدند، به طور قابل توجهی برق وارداتی (18.5 میلیارد کیلووات ساعت) بیشتر از صادرات (11.4 میلیارد کیلووات ساعت) بود. همچنین بر اساس گزارش اداره آمار، مازاد واردات کمی بیش از 7 میلیارد کیلووات ساعت تقریبا معادل مقداری است که نیروگاه‌های هسته‌ای آلمان در سه ماه دوم سال 2022 به شبکه تغذیه کردند، یعنی 7.3 میلیارد کیلووات ساعت. بعد از آلمان، سوئیس با صادراتی بالغ بر 9.9 میلیارد دلار، 8.4 درصد از کل صادرات برق در جهان در سال 2022 را انجام داد. فرانسه با 9 میلیارد دلار، اسپانیا با 6.9 میلیارد دلار و بلژیک با 6.1 میلیارد دلار صادرات، در رده‌های بعدی برترین صادرکنندگان برق قرار داشتند. همچنین از نظر ارزش، پنج کشور فهرست‌شده بیش از سه‌چهارم (77 درصد) برق صادراتی جهانی را در سال 2022 انتقال دادند. در میان قاره‌ها، صادرکنندگان برق اروپایی بیشترین ارزش دلاری برق را در سال 2022 با محموله‌هایی به ارزش 102.9 میلیارد دلار یا 87 درصد کل برق صادراتی جهان فروختند. در رتبه دوم صادرکنندگان برق، کشورهای آسیایی با 5.1 درصد قرار داشتند. حدود 4.4 درصد برق صادراتی دیگر از آمریکای شمالی سرچشمه می‌گیرد و بعد از آن تامین‌کنندگان بینالمللی در آمریکای لاتین (2 درصد) به استثنای مکزیک، اما شامل کارائیب و سپس برخی کشورهای آفریقایی (1.5 درصد) قرار داشتند. در میان صادرکنندگان برتر کشورهایی که، سریع‌ترین رشد صادرات برق از سال 2021 تاکنون را داشتند عبارتند از: بریتانیا (افزایش 484.5درصدی)، لهستان (197.8 درصدی)، دانمارک (191.3 درصدی)، سوئیس (153.7 درصدی) و کشور اتریش (با افزایش 147.7 درصدی).
کشورهایی با بیشترین مازاد تجاری
وب‌سایت Investopedia صادرات خالص را به عنوان ارزش کل صادرات یک کشور منهای ارزش کل واردات آن تعریف می‌کند. بنابراین، آمار زیر مازاد بین ارزش برق صادراتی هر کشور و خریدهای وارداتی آن برای برق را نشان می‌دهد. آلمان، به اصطلاح یک نیروگاه اروپایی، بیشترین مازاد را در تجارت بینالمللی برق خود ایجاد کرد. به نوبه خود، جریان نقدی مثبت مزیت‌های رقابتی قوی این کشور را برای این دسته محصول خاص تأیید می‌کند. آلمان با 5.7 میلیارد دلار برترین صادرات مثبت خالص برق در سال 2021 را به خود اختصاص داد، به طوری که شاخص مازاد تجاری این کشور از سال 2021 بالغ بر 116.6 درصد افزایش یافته است. بعد از آلمان، سوئد با صادرات خالص 3.7 میلیارد دلاری و یک مازاد تجاری مثبت 124.8 درصدی، جمهوری چک با صادرات خالص 3.51 میلیارد دلار و افزایش مازاد تجاری 114.6 درصدی و کانادا با صادرات خالص 3.5 میلیارد دلار و رشد مازاد تجاری 63.7 درصدی قرار داشتند.
کشورهایی با بدترین کسری تجاری
Investopedia صادرات خالص را به عنوان ارزش کل صادرات یک کشور منهای ارزش کل واردات آن تعریف می‌کند. بنابراین، آمار زیر کسری بین ارزش خرید برق وارداتی هر کشور و صادرات آن برای همان کالا را نشان می‌دهد. ایتالیا بیشترین کسری را در تجارت بینالمللی برق داشته است. به نوبه خود، این جریان نقدی منفی، ضعف رقابتی قوی ایتالیا را برای این دسته محصول خاص برجسته می‌کند، اما همچنین نشان‌دهنده فرصت‌هایی برای کشورهای تامینکننده برق است که به برآورده کردن تقاضای قدرتمند این کشور کمک می‌کند. ایتالیا با کسری صادرات خالص 13.1 میلیارد دلاری برق دارای یک کاهش 135.8 درصدی نسبت به سال 2021 بود. بعد از ایتالیا، فرانسه با کسری صادرات خالص 7.8 میلیارد دلاری، مجارستان با کسری 4.2 میلیارد دلاری و ایالات متحده با کسری 3.5 میلیارد دلاری قرار دارند.
شرکت‌های برتر برق در سال 2022
در ادامه به بررسی برترین شرکت‌های ارائه‌دهندگان خدمات عمومی جهانی، اپراتورهای سیستم انتقال یا شرکت‌های شبکه توزیع می‌پردازیم که نماینده بازیگران درگیر در تجارت بینالمللی برق هستند. این شرکت‌ها نقش پررنگی را در صادرات برق بازی می‌کنند. نخستین شرکت، شبکه برق جنوبی چین است که شرکت دولتی برق چین است که در سال ۲۰۰۲ تاسیس شد. تا پایان اکتبر 2022، دارایی‌های این شرکت بالغ بر 42.5 میلیارد یوآن (5.8 میلیارد دلار) بود که در سراسر آسیای جنوب شرقی، اروپا و آمریکای لاتین خارج از چین، و هنگ‌کنگ و ماکائو در چین توزیع شده است. در سال 2022، ارزش واردات و صادرات بین چین و کشورهای شریک نزدیک به 2.9 تریلیون دلار رسید که 45.4 درصد از کل تجارت خارجی چین در مدت مشابه را تشکیل می‌داد. شرکت برق بعدی E.ON آلمان است. این سازمان بزرگترین شرکت سرمایه‌گذاری، تولید و توزیع برق در جهان است که مرکز مدیریت آن در شهر دوسلدورف و مرکز اجرایی آن اسن، در ایالت نوردراین وستفالن، آلمان قرار دارند. ارائه‌دهنده خدمات انرژی در آلمان E.ON نزدیک به 262 تراوات ساعت برق در سال 2022 فروخت که نسبت به فروش نزدیک به 373 تراوات ساعت در سال 2021 کاهش داشته است. آلمان و بریتانیا تقریبا سه‌چهارم از حجم فروش این شرکت را به خود اختصاص دادند. شرکت برق برتر بعدی Électricité de France فرانسه است. الکتریسیته دو فرانس، شرکت برق فرانسوی چندملیتی است که دومین شرکت بزرگ برق در جهان است و دفتر مرکزی آن، در شهر پاریس قرار دارد. برای اولین بار در چند سال گذشته، فرانسه در سال 2022 واردکننده خالص برق از کشورهای خارجی بود. تراز تجاری برق 16.5 تراوات ساعت برق وارداتی به فرانسه بود. در این سال، فرانسه نتوانست نیاز برق داخلی خود را تامین کند، زیرا ناوگان هسته‌ای این کشور تحت بازنگری قرار داشت و تولید برق هسته‌ای کاهش یافت. واردکنندگان خالص برق به فرانسه بریتانیا، اسپانیا و کشورهای اروپای غربی آلمان و بلژیک بودند. فرانسه در سال 2022 صادرکننده خالص برق به سوئیس و ایتالیا بود. از دیگر شرکت‌های برتر برق در سال 2022 می‌توان به شرکت ایتالیایی Enel، شرکت ایسکوم آفریقای جنوبی و هیدرو کبک کانادا اشاره کرد. اما سریع‌ترین تولیدکنندگان برق جهان در میان تامین‌کنندگان برق بینالمللی عبارتند از: مولداوی (افزایش 1010 درصدی نسبت به سال 2021)، برزیل (افزایش 1489 درصدی)، السالوادور (افزایش 1461 درصدی)، بریتانیا (افزایش 5/484درصدی)، سپس کنیا (افزایش 388.8 درصدی).
واردات جهانی برق در سال 2022
خرید انرژی الکتریکی وارداتی در سراسر جهان در سال 2022 بالغ بر 129.8 میلیارد دلار آمریکا بود. به طور کلی، هزینه واردات برق به طور متوسط 276.5 درصد برای همه کشورهای واردکننده از سال 2018 که ارزش خرید بینالمللی برق به 34.5 میلیارد دلار رسید، افزایش یافته است. از منظر سالانه خرید برق وارداتی جهانی با رشد 95.5 درصدی نسبت‌به 66.4 میلیارد دلار سال 2021 مواجه شده‌است. کشورهای اروپایی فرانسه، ایتالیا، آلمان، سوئیس و مجارستان، بزرگترین مصرف‌کنندگان برق وارداتی در جهان در این سال بودند. در مجموع، این پنج کشور قدرتمند تقریبا نیمی (47.5 درصد) از کل برق وارداتی را در سال 2022 خریداری کردند. از منظر قاره‌ای، کشورهای اروپایی در طول سال 2022 با هزینه خرید 114 میلیارد دلار یا بیش از چهارپنجم (87.9 درصد) کل جهان، بیشترین هزینه را برای برق وارداتی کردند. واردکنندگان آسیایی با 4.8 درصد در جایگاه دوم قرار گرفتند. حدود 4 درصد دیگر از برق وارداتی در سراسر جهان به مشتریان در آمریکای شمالی تحویل داده شد. خریداران در آمریکای لاتین به استثنای مکزیک، اما شامل دریای کارائیب، 1.9 درصد انرژی الکتریکی وارداتی را خریداری کردند و مشتریان در آفریقا 1.3 درصد از برق وارداتی در جهان در سال 2022 را به خود اختصاص دادند. قاره اقیانوسیه از جمله استرالیا و نیوزیلند اصلا برق وارد نکردند.
پنج واردکننده برتر برق بر اساس کشور
بر اساس ارزش، پنج کشور فهرست شده 75.2 درصد از کل برق وارداتی را در سال 2022 خریداری کردند. در میان کشورهای فوق، بازارهای برق با سریع‌ترین رشد واردات برق از سال 2021 عبارتند از: فرانسه (320.2درصد افزایش)، لهستان (229.1 درصد افزایش)، اسلواکی (164.3 درصد افزایش) و ایتالیا (135.1 درصد افزایش). خریداران در بریتانیا تنها تامینکننده اصلی هستند که کاهش خرید برق وارداتی خود را ثبت کرده‌اند که نسبت به سال 2021 بالغ بر 15.5 درصد کاهش یافته است. این کشورها بزرگترین وارد کننده های برق در جهان هستند.
برق وارداتی به فرانسه
خرید جهانی برق وارداتی فرانسه در سال 2022 بالغ بر 16.8میلیارد دلار بود. کشورهای زیر تامین‌کنندگان برتری هستند که فرانسه بالاترین ارزش دلاری برق را در طول سال 2022 از آنها وارد کرده است. در داخل پرانتز، درصد تغییر ارزش برای هر کشور تامینکننده از سال 2021 تا 2022 آمده است.
اسپانیا: 4.2 میلیارد دلار (افزایش 311.3 درصدی نسبت به سال 2021)
بریتانیا: 3.9 میلیارد دلار (افزایش 999.8درصدی) بلژیک: 3.5 میلیارد دلار (افزایش 198.3 درصدی)
آلمان: 3.2 میلیارد دلار (افزایش 321.3 درصدی) سوئیس: 1.8 میلیارد دلار (افزایش 214.9 درصدی)
ایتالیا: 220.1 میلیون دلار (افزایش80.1 درصدی)
از نظر ارزش، کشورهای فهرست شده 100 درصد برق وارداتی فرانسه را در سال 2022 تامین کردند. در مجموع، ارزش برق وارداتی فرانسه از سال 2021 تا 2022 به طور متوسط 320.2 درصد از تمام کشورهای تامینکننده شتاب گرفت، زمانی که برق خریداری شده 4 میلیارد دلار هزینه داشت.
برق وارداتی به ایتالیا
خرید جهانی برق وارداتی ایتالیا در سال 2022 بالغ بر 15.1 میلیارد دلار بود. برترین تامین‌کنندگانی که ایتالیا از آنها بالاترین ارزش دلاری برق را در طول سال 2022 وارد کرده است کشورهای سوئیس، با فروش 6.1میلیارد دلار آمریکا، فرانسه با فروش 5.7 میلیارد دلار، اسلوونی با فروش 1.1 میلیارد دلار، مونته نگرو با فروش 1/1 میلیارد دلار، اتریش با فروش 594.7 میلیون دلار، یونان با فروش 543.1 میلیون دلار و مالت نیز بالغ بر 1.5 میلیون دلار بودند. از نظر ارزش، کشورهای فهرست‌شده 100 درصد برق وارداتی توسط ایتالیا را در سال 2022 حمل کردند. در میان کشورهای فوق، تامین‌کنندگان رو به رشد برق به ایتالیا از سال 2021 تا 2022 عبارتند از: سوئیس (4030 درصد افزایش)، اسلوونی (1716 درصد افزایش) و فرانسه (93.7درصد افزایش). به طور کلی، ارزش برق وارداتی ایتالیا از سال 2021 تا 2022 به طور متوسط 135.1 درصد از همه کشورهای تامینکننده افزایش یافته است، زمانی که برق خریداری شده 6.4 میلیارد دلار هزینه داشت.
برق وارداتی به آلمان
خرید جهانی برق وارداتی آلمان در سال 2022 بالغ بر 13 میلیارد دلار بود. کشورهای زیر تامین‌کنندگان برتری هستند که آلمان بالاترین ارزش دلاری برق را در طول سال 2022 از آنها وارد کرده است. در داخل پرانتز، درصد تغییر ارزش برای هر کشور تامینکننده از سال 2021 تا 2022 آمده است. دانمارک با فروش 2.5 میلیارد دلار آمریکا (افزایش 156.2 درصدی نسبت به سال 2021) اتریش با فروش 2.3 میلیارد دلار (افزایش 239.6 درصدی) هلند با فروش 2.2 میلیارد دلار (افزایش 195.6 درصدی) جمهوری چک با فروش 1.8 میلیارد دلار (افزایش 126.1 درصدی) نروژ با فروش 1.3 میلیارد دلار (افزایش 169.5 درصدی) از نظر ارزش، کشورهای فهرست شده 100 درصد برق وارداتی توسط آلمان را در سال 2022 تأمین کردند. به طور کلی، ارزش برق وارداتی آلمان از سال 2021 تا 2022 به طور متوسط 131.8 درصد از همه کشورهای تامینکننده افزایش یافته است، زمانی که برق خریداری‌شده 5.6 میلیارد دلار هزینه داشت.
همه چیز درباره صادرات برق ایران
ایران ظرفیت و پتانسیل‌های بسیاری در صنعت برق دارد که همین مساله موجب شده چشم بسیاری از کشورهای همسایه به قابلیت‌های ایران در این بخش باشد، اما در این بین، چالش‌هایی نیز از گذشته وجود داشته که از آن جمله می‌توان به عدم دریافت به موقع هزینه صادرات و عدم دخالت جدی بخش خصوصی در این مهم اشاره کرد. با توجه به سرمایه‌گذاری‌هایی که در صنعت برق طی سال‌های گذشته شده، ایران امکان تبادل انرژی با همه همسایگانی که با آنها مرز زمینی دارد برخوردار است. شاید سوال شما هم باشد که صادرات برق ایران به کدام کشورها است؟ از گوشه جنوب شرقی، پاکستان، افغانستان، ترکمنستان، آذربایجان، ارمنستان و ترکیه، ما امکان تبادل داریم؛ یعنی می‌توانیم هم صادرات و هم واردات برق داشته باشیم. از سویی نیز صادرات برق منبع تامین ارز برای وزارت نیرو است. بخش برق ما سالانه حدود ۱.۲ میلیارد دلار نیازهای ارزی دارد. این نیازها به معنای تجهیزات لازم، قطعات یدکی و لوازم و چند واحد از نیروگاه‌هاست که بر اساس مصوبات شورای اقتصاد به صورت B.O.T اجرا شده و ما خرید ارزی از آنها داریم. این عددی است که در سال باید تامین کنیم تا چرخ این صنعت بچرخد. از بهترین موقعیت های ما امکان صادرات برق ایران به افغانستان و صادرات برق ایران به عراق می باشد.
مزیت ایران برای صادرات برق بعد فیزیکی و جغرافیایی است، ما می‌توانیم هزینه تمام‌شده کمتری برای صادرات برق داشته باشیم به شرط اینکه پروژه‌ها را اجرایی کنیم، اما این موضوع را هم در نظر داشته باشیم که اگر نتوانیم نسبت به تامین برق کشورهای متقاضی اقدام کنیم از مبادی دیگر هرچند غیراقتصادی واردات خواهند داشت، اما در شرایط رقابتی با توجه به فاکتور قیمت و مسافت؛ فروشنده قالب ما هستیم. صادرات برق عربستان دو مانع بزرگ بعد مسافت و تلفات شبکه و هدررفت مواجه است، ضمن اینکه تا اجرایی شدن پروژه‌ها زمان زیادی می‌طلبد. ما در حال حاضر هیچ ناپایداری برای تمامی برق مشتریان نداریم نکته دیگر اینکه با کشور عراق به تفاهم حقوقی رسیدیم و تامین برق این کشور از سوی ایران دچار مخاطره نخواهد شد. به زودی میزان صادرات برق ایران به کشورهای همسایه افزایش چشمگیری خواهد داشت.
قیمت صادرات برق چقدر است؟
قیمت بر اساس میزان برق صادراتی و همچنین با لحاظ کردن ترانزیت برق و توجه به بعد مسافت و همچنین قدرت صادراتی ما تعیین می‌شود، در هر حال همه این‌ها معادله است و باید آنچه به سود ما است اجرایی کنیم و این امر تا منتج به قرارداد نشود، مشخص نیست.
درآمد ایران از صادرات برق
در سال نزدیک به یک میلیارد دلار درآمد ارزی از صادرات برق به وجود می‌آید. ما اکنون به صورت انحصاری صادرات برق به کشورهای منطقه انجام می‌دهیم منتها اگر اجازه دهیم که بخش خصوصی وارد شود شرایط به گونه‌ای شده که هر وقت به کشورهای هدف برق می‌خواهند صادر کنند پس قیمت را پایین آورده پس عملا قیمت صادراتی برق کمتر از نرخ دولت می‌شود. اکنون دولت با اقتدار مذاکره می‌کند و ما برق را به قیمت بالا و مناسب صادر می‌کنیم پس اگر بخواهند بخش غیردولتی وارد شده و مذاکره کنند قیمت کم می‌شود و همین مختصر قیمت را هم از دست می‌دهیم. اکنون صادرات برق در سال نزدیک به یک میلیارد دلار درآمد ارزی ایجاد می‌کند. اکنون برقی که بخش غیردولتی می‌فروشد براساس قرارداد ECA است یعنی بابت سوخت پولی پرداخت نمی‌شود و هزینه تبدیل و تولید برق گرفته می‌شود. البته بخشی از مطالبات بخش خصوصی از دولت بابت فروش برق باقی مانده که باید برطرف شود اما راه‌حل این نیست که بازار صادرات برق که انحصاری است را به یک بازار رقابتی تبدیل کنیم، چون به درآمد ارزی آسیب می‌زند ضمن آنکه کمبود در بازار داخلی ایجاد می‌کند. ما نباید برای ایجاد ظرفیت صادرات تامین برق داخل را با مشکل مواجه کنیم.
واردات برق ایران
صادرات و واردات برق یکی از مسائلی است که همواره از توجه ویژه از نگاه کارشناسان و مسئولین برخوردار بوده است، اما مشخص نیست که کشور ما با کدام یک از کشورهای همسایه چنین مراودات اقتصادی دارد، با تمامی کشورهایی که مرز زمینی داریم، قرار داد تبادل انرژی داریم به عنوان مثال صادرات برق به افغانستان و پاکستان و صادرات برق به عراق و با کشور ترکیه تبادل انرژی وجود دارد. همچنین از کشورهای ترکمنستان و ارمنستان واردات برق انجام می‌دهیم. با ظرفیت‌های کنونی تا ۱۸۰۰ مگاوات امکان جا به جایی وجود دارد ولی در حال حاضر بیشتر بخش واردات ما فعالیت دارد و نزدیک به ۶۰۰ تا ۷۰۰ مگاوات واردات برق داریم و صادرات ما تقریباً ۵۰ درصد این مقدار است. قیمت صادراتی برق برای کشورهای مختلف متفاوت است و در چهارچوب قراردادهای فی ما بین است.
منبع : دنیای اقتصاد
نظر خود را بنویسید