کنترل فاز

طبق تبصره دو ماده 13-3-1-16-2 مبحث 13 مقررات ملی ساختمان برای حفاظت مصارف برقی سه فاز موتوری و یا سایر مصارف برقی دیگر، که قطع فاز، و جابجایی فاز به آنها آسیب می رساند، بایستی از رله کنترل فاز استفاده شود.
رله کنترل فاز همچنین قادر است از تجهیزات برقی در مقابل نوسانات برق (بالا رفتن و یا پایین آمدن بیش از حد ولتاژ) که یکی از عوامل مهم در سوختن و صدمه زدن به تجهیزات الکتریکی می باشد، محافظت کند.
کنترل فاز دستگاهی مناسب جهت حفاظت شبکه برق در برابر اختلالات ناشی از افزایش ولتاژ، کاهش ولتاژ، عدم تقارن فازها و جابجایی فازها می باشد که هر کدام از اختلالات با نشانگر مخصوص خود روی دستگاه اعلام می گردد، که معمولا این نشانگرها به صورت زیر یا با عملکردی مشابه می باشند:

• نشانگر P: عدم توالی فاز یا جابجایی فازها را نشان می دهد
• نشاگر U<: نشان دهنده افزایش ولتاژ بیش از حد
• نشانگر U>: نشان دهنده کاهش ولتاژ بیش از حد
• نشانگر R: عملکرد عادی رله
• نشانگر U: اعلام وجود برق شبکه

در رله های کنترل فاز امکان تنظیم شماری از پارامترها مانند عدم تقارن و تاخیر در زمان قطع و وصل رله و افزایش یا کاهش ولتاژ توسط کاربر نیز وجود دارد. 

تنظیم پارامتر عدم تقارن توسط ولوم Asym% انجام می گیرد. که اصولا بین 5 تا 10 درصد تنظیم می گردد. این یعنی اگر به طور مثال ولوم روی 5 درصد تنظیم شده باشد و یکی از فازها 400 ولت بوده و فاز دیگر تا 5% خطا داشته باشد یعنی 380 و یا 420 ولت ولتاژ داشته باشد رله کنترل فاز به علکرد عادی خود ادامه می دهد و اگر این اختلاف بیشتر از 5 درصد شود رله فرمان قطع صادر می کند. تنظیم پارامتر تاخیر در زمان قطع و وصل به وسیله ولوم off delay و On delay صورت می گیرد.

وظایف رله کنترل فاز

در صورت بروز هر یک از موارد زیر رله کنترل فاز مدار فرمان را قطع می کند: 

• ولتاژ بالاتر از حد مجاز ( Over Voltage )
• ولتاژ پایین تر از حد مجاز ( Under Voltage )
• قطع یکی از فازها
• جابجایی فازها
• عدم تقارن فاز